जंग बनाम आक्सीजन बनाम जंग: अंतर ते प्रभाव गी समझना
तुस इत्थे ओ: घर » केस अध्ययन » ताजा खबरें » प्रोडक्ट समाचार » जंग बनाम ऑक्सीकरण बनाम जंग: अंतर ते प्रभाव गी समझना

जंग बनाम आक्सीजन बनाम जंग: अंतर ते प्रभाव गी समझना

दृश्य: 0    

पूछताछ

फेसबुक शेयरिंग बटन
ट्विटर शेयरिंग बटन
लाइन साझा करना बटन
वीचैट साझा करना बटन
लिंक्डइन साझा करना बटन
Pinterest साझा करना बटन
व्हाट्सएप साझा करना बटन
ShareTISHIS SHARDING बटन

सामग्री विज्ञान ते इंजीनियरिंग दे दायरे च, जंग, आक्सीजन, ते जंग शब्दें दा इस्तेमाल अक्सर इक-दुए दे बदले च कीता जंदा ऐ। पर, इनें प्रक्रियाएं च, जदूं तकर सरबंधत ऐ, तां बक्ख-बक्ख लक्षण ते प्रभाव होंदे न। उंदे अंतर गी समझना निर्माण थमां लेइयै एयरोस्पेस तगर दे उद्योगें लेई मता जरूरी ऐ, की जे एह् घटनाएं सामग्री ते संरचनाएं दी लम्मी उम्र ते सुरक्षा गी मता प्रभावित करी सकदियां न।


जंग-ऑक्सीडेशन-और-जंग-फीच

जंग कीह ऐ?

जंग सामग्री दा धीरे-धीरे क्षतिग्रस्त होना ऐ, आमतौर पर धातुएं, रसायन जां इलेक्ट्रोकेमिकल प्रतिक्रियाएं कन्नै पैदा होंदा ऐ। एह् सामग्री गी कमजोर करदा ऐ ते इसदी संरचनात्मक अखंडता गी प्रभावित करदा ऐ। जंग कन्नै जेकर बे-चेक छोड़ी दित्ता गेआ तां असफलता पैदा होई सकदी ऐ।


सामग्री दे गुणें दा क्षति

जदूं जंग होंदी ऐ तां एह् सामग्री दे भौतिक गुणें गी बदलदा ऐ। इस च ताकत, रूप, ते इत्थूं तगर जे चालकता बी शामल ऐ। धातु ते ओह्दे वातावरण दे बिच्च इलेक्ट्रोकेमिकल रिएक्शन कन्नै इस गिरावट दा कारण बनदा ऐ।


जंग दे प्रकार

हर परिदृश्य च जंग इक जेही नेईं ऐ। बक्ख-बक्ख वातावरण ते समग्गरी कन्नै जंग दे बक्ख-बक्ख रूप होंदे न। नीचे कुछ आम प्रकार न:

  • इक समान हमला : एह् जंग दा सबतूं आम रूप ऐ । एह् उस बेल्लै होंदा ऐ जिसलै कुसै समग्गरी दी पूरी सतह संक्षारक वातावरण च उजागर होंदी ऐ , जिसदे फलस्वरूप बिगड़ना बी होंदा ऐ ।

  • गैल्वेनिक जंग : इस चाल्लीं दी जंग उसलै होंदी ऐ जिसलै दो विषम धातुएं गी इलेक्ट्रोलाइट दी मौजूदगी च इक दुए दे संपर्क च होंदा ऐ । कम शरीफ धातु एनोड बन जांदी ऐ ते तेजी कन्नै जंग लगी जंदी ऐ।

Ecell = E⁰cathode - E⁰Anode - (RT/NF) Ln([OX]/[लाल])

ecell=Cell Proget, E0=मानक इलेक्ट्रोड क्षमताएं, R=गैस स्थिरांक, T=तापमान, n=इलेक्ट्रॉनें दी संख्या स्थानांतरित, ते F दूरदर्शिता स्थिरांक ऐ।


  • दरार जंग : एह् सीमित जगहें च होंदा ऐ जित्थें संक्षारक वातावरण आसपास दे इलाके कोला बी मता गंभीर होंदा ऐ । एह् स्पेस, जां दरारें दा निर्माण डिजाइन कन्नै जां मलबे दे संचय कन्नै कीता जाई सकदा ऐ।

जंग दी दर ∝ [cl–]ई (-∆g/RT)

इस समीकरण च, ΔG गिब्स मुक्त ऊर्जा च बदलाव ऐ, r गैस स्थिरांक ऐ, ते t तापमान ऐ।

  • गड्ढा : एह् जंग दा इक लोकलाइज्ड रूप ऐ जिसदे फलस्वरूप धातु दी सतह उप्पर छोटे-छोटे छेद जां गड्ढे होंदे न। एह् पता लाना मुश्कल होई सकदा ऐ ते तेजी कन्नै विफलता पैदा करी सकदा ऐ।

  • अंतर-दानेवाला जंग : इस चाल्लीं दी जंग इक धातु दी अनाज सीमाएं कन्नै होंदी ऐ , जेह्ड़ी अक्सर अशुद्धियें दी बरखा जां बक्ख-बक्ख चरणें दे निर्माण दे कारण होंदी ऐ ।

  • कटाव जंग : एह् उसलै होंदा ऐ जिसलै कोई संक्षारक तरल पदार्थ उच्च वेग कन्नै धातु दी सतह उप्पर चलदा ऐ , जिस कन्नै यांत्रिक पहनने ते रसैनक क्षति होंदी ऐ ।

  • तनाव जंग दरार : एह् उसलै होंदा ऐ जिसलै धातु गी तन्यता तनाव ते संक्षारक वातावरण दोनें दा सामना करना पौंदा ऐ , जिस कन्नै दरारें दा निर्माण ते प्रसार होंदा ऐ ।

  • चयनात्मक लीचिंग : इस चाल्ली दी जंग च इक मिश्र धातु थमां इक तत्व गी चुनिंदा हटाना शामल ऐ, जिस कन्नै इक कमजोर, झरझरा संरचना छोड़ी जंदी ऐ।


जंग कन्नै प्रभावित समग्गरी

जंग सिर्फ धातुएं गी प्रभावित नेईं करदा। होर समग्गरी बी क्षतिग्रस्त होई सकदी ऐ:

  • धातुएं : लोहा, एल्यूमीनियम, तांबा, ते उंदे मिश्र धातुएं गी जंग कन्नै मता प्रभावित कीता जंदा ऐ।

  • सिरेमिक : हालांकि कम आम ऐ, पर मिट्टी दे बर्तन अपने वातावरण कन्नै रसायनिक प्रतिक्रियाएं दे माध्यम कन्नै क्षतिग्रस्त होई सकदे न।

  • बहुलक : जंग दे बजाय, बहुलक क्षतिग्रस्त होंदे न। इस कमजोर होने कन्नै दरारें, वार्पिंग, जां रंग-बिरंगी होने दा कारण बनी सकदा ऐ।


आक्सीजन कीऽ ऐ ?

ऑक्सीडेशन इक रासायनिक प्रक्रिया ऐ जित्थै इक समग्गरी इलेक्ट्रॉन खोह् ल्ली जंदी ऐ, जेह् ड़ी आमतौर पर आक्सीजन कन्नै प्रतिक्रिया करदी ऐ। एह् रोजमर्रा दी रसायन विज्ञान दा इक हिस्सा ऐ, जिसदे फलस्वरूप अक्सर रंग जां बनावट जनेह् दिक्खने गी लब्भदे न।


इलेक्ट्रॉन दे नुकसान कन्नै जुड़ी रासायनिक प्रक्रिया

ऑक्सीकरण च इक पदार्थ दूए गी इलेक्ट्रॉन गी त्याग दिंदा ऐ। आमतौर उप्पर आक्सीजन ओह पदार्थ ऐ जेह्ड़ा उनेंगी स्वीकार करदा ऐ। एह् प्रतिक्रिया कार्बनिक ते अकार्बनिक समग्गरी दोनें च होई सकदी ऐ , जिस कन्नै उंदे गुणें च बदलाव होंदा ऐ । इक सामान्य आक्सीजन प्रतिक्रिया गी इस चाल्ली दर्शाया जाई सकदा ऐ:

M → M⁺ + E⁻

इत्थै, 'M' इलेक्ट्रॉन खोह् ल्लने आह् ली सामग्री (अक्सर इक धातु) दा प्रतिनिधित्व करदा ऐ, जेह् ड़ा इक सकारात्मक चार्ज आयन (M⁺) बनी जंदा ऐ।


रोजमर्रा दे जीवन च ऑक्सीकरण दे उदाहरण

ऑक्सीडेशन अस हर रोज इस्तेमाल करने आह् ली सामग्री गी प्रभावित करदा ऐ। इत्थें किश आम मिसाल दित्ते गेदे न:

  • लोहे ते स्टील दी जंग : जदूं लोहा ऑक्सीजन ते नमीं कन्नै प्रतिक्रिया करदा ऐ तां ओह् जंग पैदा करदी ऐ। जंग दे निर्माण लेई रासायनिक समीकरण ऐ:

    4fe + 3o₂ + 6h₂o → 4Fe(OH)₃

     एह् लाल-भूरे रंग दी परत धातु गी कमजोर करदी ऐ।

  • चांदी दा कलंक : चांदी हवा च सल्फर दे यौगिकें कन्नै प्रतिक्रिया करदी ऐ , जिस कन्नै चांदी दा सल्फाइड बनी जंदा ऐ । रासायनिक समीकरण ऐ:

    2AG + H₂S → Ag2s + H2

    एह् काली परत चांदी दे गहने जां कटलरी दी चमक गी सुस्त करदी ऐ।


कार्बनिक पदार्थें च ऑक्सीडेशन

जीव-जंतुएं च बी आक्सीजन होंदा ऐ । पर धातुएं दे उल्ट, असर फायदेमंद होई सकदा ऐ:

  • चयापचय च बूस्ट : साढ़े शरीर च आक्सीजन ऊर्जा आस्तै खाने गी जलाने च मदद करदा ऐ , चयापचय गी तेज करने च मदद करदा ऐ ।

  • कैंसर दा खतरा घट्ट : कोशिकाएं च किश आक्सीजन प्रक्रियाएं हानिकारक मुक्त कणें दे फैलाव गी रोकने च मदद करदी ऐ , जेह्दे कन्नै कैंसर दा खतरा घट्ट होई सकदा ऐ ।


जंग की ऐ?

जंग इक विशिष्ट किस्म दी जंग ऐ जेह्ड़ी लोहे ते उंदे मिश्र धातुएं गी प्रभावित करदी ऐ, जि’यां स्टील। इसदी खासियत ऐ इक लाल-भूरे रंग ते इक फ्लेकी बनावट।


जंग दा एह् रूप उसलै होंदा ऐ जिसलै लोहा नमी ते आक्सीजन दा सामना करना पौंदा ऐ । जंग दे निर्माण दी प्रक्रिया च केईं कदम शामल न:

  1. ऑक्सीडेशन रिएक्शन : लोहा इलेक्ट्रॉन खोई जंदा ऐ ते पानी दी मौजूदगी च आक्सीजन कन्नै प्रतिक्रिया करदा ऐ ते लोहे (II) आयन बनी जंदा ऐ।

    Fe → fe⊃2;⁺ + 2e⁻
  2. लोहे दे हाइड्रोक्साइड दा निर्माण : Fe⊃2;⁺ आयन पानी ते आक्सीजन कन्नै प्रतिक्रिया करदे न ते लोहे (II) हाइड्रोक्साइड बनी जंदे न।

    fe⊃2;⁺ + 2h₂o + o₂ → एफई (ओएच)₂
  3. लोहे दे हाइड्रोक्साइड दा ऑक्सीकरण : लोहा (II) हाइड्रोक्साइड होर आक्सीजन होंदा ऐ ते लोहे (III) हाइड्रोक्साइड दा निर्माण करदा ऐ।

    4fe (ओएच)₂ + ओ₂ + 2h₂o → 4fe (ओएच)₃
  4. जंग दा निर्माण : आयरन (III) हाइड्रोक्साइड डिहाइड्रेट गी लोहे (III) आक्साइड-हाइड्रॉक्साइड दा निर्माण करदा ऐ, जेह्ड़ा आमतौर पर जंग दे रूप च जानेआ जंदा ऐ। एह् जंग लोहे दे आक्साइड ते हाइड्रोक्साइड दा इक जटिल मिश्रण ऐ।

    4Fe(OH)₂ → fe2 · 3h3


कई शर्तें जंग दे निर्माण गी बढ़ावा देई सकदियां न:

  • नमी दी मौजूदगी : जल इक इलेक्ट्रोलाइड दे रूप च कम्म करदा ऐ, जिस कन्नै जंग आस्तै जरूरी आक्सीजन-कम करने आह् ली प्रतिक्रियाएं गी सक्षम बनांदा ऐ। उच्च नमीं जां बरखा दे सीधे संपर्क च औने कन्नै इस प्रक्रिया च तेजी आई सकदी ऐ ।

  • आक्सीजन ते इलेक्ट्रोलाइट्स दा संपर्क : जंग दे निर्माण लेई आक्सीजन जरूरी ऐ । चंगी वातन जां उच्च आक्सीजन दी सांद्रता आह्ले इलाकें च जंग लगने दा खतरा मता होंदा ऐ । नमक ते एसिड बी धातु दी इलेक्ट्रोकेमिकल गतिविधि गी बधा सकदे न, जंग भरने दी प्रक्रिया गी तेज करी सकदे न।

  • पर्यावरणीय कारक : जंग दे निर्माण च तापमान दी भूमिका होंदी ऐ । उच्च तापमान कन्नै रसायनिक प्रतिक्रियाएं दी दर च बाद्दा होई सकदा ऐ, जिस कन्नै तेज़ी कन्नै जंग लगी जंदी ऐ। गंदगी जां तेल जनेह् सतह दे दूषित पदार्थ धातु दी सतह उप्पर नमीं गी फंसा सकदे न, जिस कन्नै जंग दे कमजोर लोकलाइज्ड इलाके पैदा होई सकदे न।


जंग, ऑक्सीडेशन, ते जंग

पहलू जंग आक्सीजन जंग दे बीच अंतर
परिभाशा पर्यावरण कन्नै रसैनक जां इलेक्ट्रोकेमिकल प्रतिक्रियाएं दे कारण समग्गरी दा क्षतिग्रस्त होना रासायनिक प्रक्रिया जित्थें इक पदार्थ इलेक्ट्रॉन खोह् ल्लदा ऐ, जिस च अक्सर आक्सीजन शामल होंदा ऐ लोहे ते लोहे दे मिश्र धातुएं गी प्रभावित करने आह् ली जंग दा विशिष्ट रूप
दायरा व्यापक शब्द, सामग्री दी क्षति दे बक्ख-बक्ख रूपें गी शामल करदा ऐ रसायन प्रतिक्रिया दा विशिष्ट प्रकार लोहे दे आक्सीजन दा विशिष्ट उत्पाद
प्रभावित सामग्री धातुएं, मिट्टी दे बर्तन, ते बहुलक समेत बक्ख-बक्ख सामग्री कार्बनिक ते अकार्बनिक दोनों पदार्थ खास तौर पर लोहा ते ओदे मिश्र धातु
पर्यावरणीय कारक इलेक्ट्रोलाइड दी लोड़ ऐ आक्सीजन जां कुसै होर आक्सीजन एजेंट दी लोड़ ऐ आक्सीजन ते नमी दोनों दी लोड़ ऐ
प्रोडक्ट ऐ बक्ख-बक्ख यौगिकें दे नतीजे च आक्साइड पैदा करदा ऐ लोहे दे आक्साइड ते हाइड्रोक्साइड दा निर्माण करदे न
रासायनिक प्रक्रिया अक्सर सामग्री ते पर्यावरण दे बश्कार इलेक्ट्रॉन हस्तांतरण शामल होंदा ऐ इलेक्ट्रॉन दा नुकसान, अक्सर ऑक्सीजन गी आक्सीजन ते पानी कन्नै लोहा रिएक्ट करदा ऐ
नुहार विभिन्न रूप (उदाहरण दे तौर पर, पिटिंग, स्केलिंग) सामग्री दे आधार उप्पर दिक्खने जां अदृश्य होई सकदा ऐ विशिष्ट लाल-भूरे रंग दा रंग
असर आमतौर पर सामग्री दे गुणें गी नुकसान फायदेमंद (जियां, सुरक्षात्मक परतें) जां हानिकारक बी होई सकदा ऐ लोहे आह् ली सामग्री आस्तै हमेशा हानिकारक
आर्थिक असर बक्ख-बक्ख उद्योगें च महत्वपूर्ण संदर्भ दे आधार उप्पर बक्ख-बक्ख ऐ लोहे दे इस्तेमाल करने आह्ले उद्योगें च पर्याप्त


जंग, ऑक्सीकरण, ते जंग दा प्रभाव

जंग, आक्सीजन, ते जंग दे दूर-दूर तकर दे नतीजे होंदे न जेह्ड़े सामग्री दे क्षय कोला परे होंदे न। एह् मते आर्थिक नुकसान, सुरक्षा दे जोखिम पैदा करी सकदे न, ते पर्यावरण गी नुकसान पजाई सकदे न।


आर्थिक नतीजे

जंग, आक्सीजन, ते जंग कन्नै जुड़ी दी लागत डगमगाने आह्ली ऐ। एनएसीई इंटरनेशनल दे इक अध्ययन दे मुताबिक, जंग दी वैश्विक लागत दा अनुमान ऐ जे एह् हर ब’रे 2.5 खरब डालर ऐ, जेह्ड़ा दुनिया दे जीडीपी दे 3.4% दे बराबर ऐ।


इनें लागतें च शामल न:

  • जंग खादी सामग्री ते संरचनाएं गी बदलने जां मरम्मत करने दी सीधी लागत

  • अप्रत्यक्ष लागत जि’यां उत्पादन दा नुकसान, पर्यावरणीय नुकसान, ते मुकदमेबाजी

  • जंग रोकने ते नियंत्रण उपायें लेई रखरखाव दी लागत

जंग कन्नै सारें शा मते प्रभावित उद्योगें च शामल न:

  • तेल ते गैस

  • परिवहन (स्वचालित, एयरोस्पेस, रेल, ते समुद्री)

  • बुनियादी ढांचे (पुलस, पाइपलाइन, ते इमारतें)

  • निर्माण ते प्रसंस्करण संयंत्र


सुरक्षा दी चिंता

जंग, आक्सीजन, ते जंग इमारतें, गड्डियें, ते बुनियादी ढांचे दी संरचनात्मक अखंडता कन्नै समझौता करी सकदे न। इस बिगड़ने कन्नै विनाशकारी असफलताएं गी पैदा होई सकदा ऐ, जिस कन्नै जान खतरे च पाई सकदी ऐ।


जंग दे कारण सुरक्षा दे खतरे दे किश उदाहरण शामल न:

  • कमजोर स्टील सुदृढीकरण दे कारण पुल जां इमारतें दा पतन

  • पाइपलाइन दी विफलता, तेल दे छलक जां गैस लीक होने करी

  • हवाई जहाज जां गड्डियें च महत्वपूर्ण घटकें दी खराबी

  • जंग खाए दे पाइपें थमां पीने आह्ले पानी दा संदूषण


पर्यावरणीय निहितार्थ

जंग, आक्सीजन, ते जंग दे पर्यावरणीय नतीजे बी होई सकदे न। जदूं जंग खादी संरचना असफल होंदी ऐ तां ओह् खतरनाक सामग्री गी पर्यावरण च जारी करी सकदे न।


मसाल दे तौर पर:

  • जंग खादी भंडारण टैंक रसायनें जां पेट्रोलियम उत्पादें गी लीक करी सकदे न, मिट्टी ते भू-जल गी दूषित करी सकदे न

  • जंग खादी धातु कचरा भारी धातुएं गी पारिस्थितिकी प्रणाली च लीच करी सकदा ऐ

  • बुनियादी ढांचे दे क्षय होने कन्नै अक्षमताएं गी पैदा कीता जाई सकदा ऐ, जिस कन्नै ग्रीन हाउस गैस उत्सर्जन च वृद्धि होई सकदी ऐ


रोकथाम ते शमन रणनीतियां

जंग, आक्सीजन, ते जंग गी रोकने ते घट्ट करने आस्तै बहुपक्षीय दृष्टिकोण दी लोड़ ऐ। इस च सावधानीपूर्वक सामग्री चयन, डिजाइन विचार, सुरक्षा उपचार, पर्यावरण नियंत्रण, ते नियमित निगरानी शामल ऐ।


सामग्री चयन ते डिजाइन

जंग गी रोकने दा इक बड़ा गै प्रभावी तरीका ऐ जे ओह् सामग्री दा उपयोग करना जेह् ड़ी इसदे स्वाभाविक रूप कन्नै प्रतिरोधी होंदी ऐ । जंग-प्रतिरोधी मिश्र धातुएं दे किश उदाहरणें च शामल न:

एह् समग्गरी उंदी सतह उप्पर इक सुरक्षात्मक आक्साइड परत बनांदी ऐ, जेह्ड़ी होर जंग गी रोकने च मदद करदी ऐ।


जंग गी घट्ट करने च बी डिजाइन दी अहम भूमिका होंदी ऐ। इंजीनियरें गी होना चाहिदा ऐ:

  • तेज कोने ते दरारें थमां बचो जित्थें संक्षारक पदार्थ इकट्ठे होई सकदे न

  • खड़े पानी गी रोकने लेई उचित जल निकासी सुनिश्चित करना

  • संभव होने पर बोल्ट जां कीलक कनेक्शनें दी जगह वेल्डेड जोड़ें दा इस्तेमाल करो


सुरक्षात्मक कोटिंग्स ते इलाज

सुरक्षात्मक कोटिंग्स ते उपचारें गी इक समग्गरी दी सतह उप्पर लाने कन्नै जंग गी रोकने च मदद मिल सकदी ऐ । कुछ आम तरीकें च शामल न:

  • पेंट ते तेल : एह् धातु ते पर्यावरण दे बश्कार इक बाधा पैदा करदे न, जिस कन्नै संक्षारक एजेंटें दे संपर्क च औने थमां बचाऽ होंदा ऐ।

  • गैल्वेनाइजिंग : इस च लोहे जां स्टील गी जस्ता दी परत कन्नै कोटिंग करना शामल ऐ, जेह्ड़ा बलिदान रूप कन्नै अंतर्निहित धातु दी रक्षा आस्तै जंग लगी जंदा ऐ।

  • इलेक्ट्रोप्लेटिंग : एह् इक होर धातु दी सतह उप्पर इक होर जंग-प्रतिरोधी धातु, जि’यां क्रोमियम जां निकेल दी पतली परत गी जमा करदा ऐ।

  • एनोडाइजिंग : एह् प्रक्रिया एल्यूमीनियम जनेह् धातुएं दी सतह उप्पर इक मोटी, सुरक्षात्मक आक्साइड परत पैदा करदी ऐ।

  • निष्क्रियता : इस च इक धातु दी सतह दा इलाज रासायनिक घोल कन्नै करना शामल ऐ तां जे सुरक्षात्मक आक्सीजन परत दे निर्माण च सुधार कीता जाई सकै।


पर्यावरण नियंत्रण ऐ

पर्यावरण गी नियंत्रत करने कन्नै संक्षारक एजेंटें दे संपर्क गी घट्ट करने च मदद मिल सकदी ऐ । कुसै रणनीति च शामल न:

  • हवा च नमीं गी घट्ट करने आस्तै नमीं दा स्तर घट्ट बनाई रक्खना

  • चरम उतार-चढ़ाव थमां बचने आस्तै तापमान गी नियंत्रत करना जेह् ड़ा जंग गी तेज करी सकदा ऐ

  • पर्यावरण गी नियंत्रत करने आस्तै डिहुमिडिफायर, एयर कंडीशनर, जां हीटर दा उपयोग करना

  • सूखी, अच्छी तरह कन्नै व्युत्पन्न इलाकें च सामग्री संग्रहीत करना संक्षारक पदार्थें थमां दूर


जंग दी निगरानी ते निरीक्षण

नियमित रूप कन्नै निगरानी ते निरीक्षण जंग दा जल्दी पता लाने च मदद करी सकदा ऐ, जिस कन्नै समें सिर हस्तक्षेप दी अनुमति दित्ती जाई सकदी ऐ। इस च शामल न:

  • जंग दे लक्षणें आस्तै सतहें दा नेत्रहीन निरीक्षण करना, जि’यां रंग बदलना, गड्ढा, जां फ्लेकिंग

  • गैर-विनाशकारी परीक्षण विधियें दा उपयोग करना, जि’यां अल्ट्रासोनिक मोटाई मापने जां रेडियोग्राफी, सामग्री गी नुकसान पजाने दे बगैर जंग दी हद दा आकलन करने आस्तै

  • समें कन्नै जंग दी प्रगति गी ट्रैक करने लेई निरीक्षण नतीजें दे विस्तृत रिकार्ड रक्खना


जंग रोकथाम ते प्रौद्योगिकी च प्रगति

जि’यां-जि’यां जंग दे खलाफ लड़ाई जारी ऐ, शोधकर्ता ते इंजीनियर इसदे प्रभावें गी रोकने ते घट्ट करने आस्तै नमें-नमें समाधान तैयार करा’रदे न। एह् उन्नति उच्च प्रदर्शन कोटिंग्स थमां लेइयै रियल-टाइम निगरानी प्रणाली ते नवीन सामग्री तगर दे न।


उच्च प्रदर्शन कोटिंग्स दा विकास

महत्वपूर्ण प्रगति दा इक क्षेत्र ऐ उन्नत सुरक्षात्मक कोटिंग्स दा विकास। एह् कोटिंग्स जंग, पहनने, ते रसायनिक हमले आस्तै बेहतर प्रतिरोध प्रदान करदियां न। कुछ उल्लेखनीय उदाहरणें च शामल न:

  • इपोक्सी ते पॉलीयुरेथेन कोटिंग्स : एह् उत्कृष्ट आसंजन, स्थायित्व, ते नमीं ते रसायनें दा प्रतिरोध प्रदान करदे न। औद्योगिक ते समुंद्री अनुप्रयोगें च इसदा व्यापक रूप कन्नै इस्तेमाल कीता जंदा ऐ।

  • फ्लोरोपॉलिमर कोटिंग्स : अपने असाधारण रसायन प्रतिरोध ते घट्ट घर्षण गुणें आस्तै मशहूर, फ्लोरोपॉलिमर कोटिंग्स, जि’यां पीटीएफई (टेफ्लॉन), कठोर वातावरण आस्तै आदर्श न।

  • जैव-प्रेरित स्व-चिकित्सा कोटिंग्स : एह् अभिनव कोटिंग्स जीव-जंतुएं दे स्व-चिकित्सकीय गुणें दी नकल करदे न । इनें च चंगा करने आह्ले एजेंटें कन्नै भरोचे दे सूक्ष्म कैप्सूल होंदे न जेह्ड़े कोटिंग गी नुकसान पजांदे न, जिस कन्नै एह् अपने आप गी ठीक करने दी अनुमति दिंदा ऐ।


कैथोडिक संरक्षण ते जंग अवरोधक प्रौद्योगिकी

धातु संरचनाएं च जंग गी रोकने आस्तै कैथोडिक संरक्षण इक अच्छी तरह कन्नै स्थापित तरीका ऐ। इस च धातु च इक निक्की बिजली दी धारा लाई जंदी ऐ, जिस कन्नै एह् इक इलेक्ट्रोकेमिकल सेल च कैथोड बनी जंदी ऐ। इस कन्नै धातु गी जंग नेईं होने थमां रोकदा ऐ।


जंग अवरोधक ऐसे पदार्थ न जेह्ड़े जंग दे वातावरण च जोड़े जाने पर जंग दी दर च कमी औंदी ऐ । एह् धातु दी सतह उप्पर सुरक्षात्मक फिल्म बनाइयै जां पर्यावरण दी रसायन विज्ञान गी संशोधित करियै कम्म करदे न।


इनें तकनीकें च हालिया प्रगति च शामल न:

  • प्रभावित करंट कैथोडिक संरक्षण प्रणाली जेह् ड़ी सौर ऊर्जा जां होर अक्षय ऊर्जा स्रोतें दा उपयोग करदी ऐ

  • पौधें दे अर्क ते होर इको-फ्रेंडली स्रोतें थमां हासल कार्बनिक जंग अवरोधक

  • स्मार्ट कोटिंग्स जेह् ड़ी जंग अवरोधक गी शामल करदी ऐ ते जरूरत पौने पर उनेंगी छोड़ियै


रियल-टाइम जंग निगरानी ते शुरुआती चेतावनी प्रणाली

जंग दा जल्दी पता लाना तबाही आह्ली विफलताएं गी रोकने आस्तै मता जरूरी ऐ । रियल-टाइम निगरानी प्रणाली जंग कन्नै सरबंधत बक्ख-बक्ख पैरामीटरें गी लगातार मापने आस्तै सेंसरें दा इस्तेमाल करदी ऐ, जि’यां:

  • इलेक्ट्रोकेमिकल संभावना ऐ

  • जंग करंट

  • पर्यावरणीय कारक (तापमान, नमी, पीएच)

एह् प्रणाली जदूं जंग दरें गी स्वीकार्य स्तरें थमां मती होने पर संचालकें गी अलर्ट करी सकदी ऐ तां जे समें उप्पर हस्तक्षेप दी अनुमति दित्ती जंदी ऐ। किश उन्नत प्रणाली ऐतिहासिक डेटा दे आधार उप्पर जंग दरें दी भविष्यवाणी करने आस्तै मशीन लर्निंग एल्गोरिदम दा बी इस्तेमाल करदी ऐ।


समुद्री वातावरण च जंग रोकने लेई नमीं सामग्री ते तकनीकें

जंग रोकने दी गल्ल आवै करदी ऐ तां समुंद्री वातावरण खास तौर उप्पर चुनौतीपूर्ण होंदे न। खारे पानी, जैविक गंदगी, ते यांत्रिक तनाव दा संयोजन तेजी कन्नै मजबूत सामग्री गी बी तेजी कन्नै घट्ट करी सकदा ऐ।

शोधकर्ता इनें चुनौतियें कन्नै निबड़ने लेई नमीं सामग्री ते तकनीकें दा विकास करा करदे न, जि’यां:

  • जंग-प्रतिरोधी मिश्र धातुएं च क्रोमियम, निकेल, ते मोलिब्डेनम दे उच्च स्तर होंदे न

  • समग्र सामग्री जेह् ड़ी धातुएं दी ताकत गी बहुलकें दे जंग प्रतिरोध कन्नै जोड़दी ऐ

  • नैनोस्ट्रक्चरेड कोटिंग्स जेह् ड़ी इक सुपर-हाइड्रोफोबिक सतह बनांदी ऐ , पानी ते होर संक्षारक पदार्थें गी धातु कन्नै चिपकने थमां रोकदी ऐ

  • इलेक्ट्रोकेमिकल जंग नियंत्रण विधियां, जि’यां प्रभावित करंट कैथोडिक संरक्षण ते बलिदान एनोड्स


निश्कर्श

जंग, आक्सीजन, ते जंग कन्नै सरबंधत ऐ पर बक्ख-बक्ख प्रक्रियाएं कन्नै सरबंधत ऐ जेह् ड़ी सामग्री ते संरचनाएं गी मता प्रभावित करी सकदी ऐ । जदके आक्सीजन इक व्यापक रसायनिक प्रतिक्रिया ऐ, जंग खास रूप कन्नै सामग्री गी घट्ट करदी ऐ, ते जंग सिर्फ लोहे ते इसदे मिश्र धातुएं गी प्रभावित करदी ऐ।


इनें मतभेदें गी समझना बक्ख-बक्ख संपत्तियें दी सुरक्षा ते लम्मी उमर गी बनाए रखने आस्तै मता जरूरी ऐ । जंग विज्ञान च जारी शोध दा मकसद इनें लगातार चुनौतियें कन्नै निबड़ने लेई नमीं रोकथाम रणनीतियें ते तकनीकें गी विकसित करना ऐ।

सामग्री सूची दी तालिका
संपर्क करो

टीम एमएफजी इक रैपिड मैन्युफैक्चरिंग कंपनी ऐ जेह्ड़ी 2015 च ओडीएम ते ओईएम शुरू होने च माहिर ऐ।

त्वरित लिंक ऐ

तेल

+86-0760-88508730 ऐ।

फोन

+86-15625312373 ऐ।
कॉपीराइट    2025 टीम रैपिड एमएफजी कं, लिमिटेड सारे अधिकार सुरक्षित न। गोपनीयता नीति