आमुख
१.१ । यन्त्रीकरण तकनीक का अवलोकन 1 .
यन्त्रीकरणं निर्माणे एकः महत्त्वपूर्णः प्रक्रिया अस्ति यत्र कच्चामालस्य आकारः, समाप्तिः च सटीकभागेषु घटकेषु च भवति । एषा प्रक्रिया विभिन्नेषु उद्योगेषु उच्चगुणवत्तायुक्तानि उत्पादानि निर्मातुं अत्यावश्यकी अस्ति, वाहन-एरोस्पेस्-तः आरभ्य चिकित्सा-उपभोक्तृ-वस्तूनि यावत् केचन प्रमुखाः यन्त्रीकरण-प्रविधिः अत्र अस्ति ।
● मिलिंग .
● ड्रिलिंग .
● परिवर्तत .
● ग्रंडिंग 1 .
एतेषु तकनीकेषु यन्त्रयुक्तेषु भागेषु छिद्राणां निर्माणार्थं खननं विशेषतया महत्त्वपूर्णम् अस्ति । छिद्राणि विविधानि प्रयोजनानि सेवन्ते, यथा द्रवस्य गमनस्य अनुमतिं ददति, बन्धनकर्तानां कृते निकासीं प्रदातुं, बहुघटकानाम् संयोजनं सक्षमीकरणं च
१.२ । स्पॉटफेस बनाम काउंटर छिद्र: एक प्राइमर
यदा यन्त्रयुक्तच्छिद्राणां विषयः आगच्छति तदा द्वौ सामान्यप्रकारौ स्पॉटफेस्, काउण्टरबोर् छिद्राणि च सन्ति । यद्यपि ते प्रथमदृष्ट्या समानाः दृश्यन्ते तथापि तयोः मध्ये विशिष्टः भेदः अस्ति ।
● स्पॉटफेस छेद अतल्ली, सपाट-नींच ग्रस्त होते हैं जो फास्टनर के लिए बैठने के लिए एक चिकनी, स्तर सतह प्रदान करता है।
● काउण्टरबोर छिद्रों, अन्यतर, गहरे पूछे हैं जो फास्टनर सिर को कार्यखण्ड के पृष्ठ के साथ या नीचे के साथ फ्लश बैठने की अनुमति देता है।
एते छिद्राः सम्यक् संरेखणं, सुरक्षितं बन्धनं, यन्त्रयुक्तेषु भागेषु स्वच्छं, व्यावसायिकं च रूपं सुनिश्चित्य महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहन्ति ।
१.३ । मशीनिङ्ग-भागेषु सटीक-छिद्रस्य महत्त्वम्
मशीनिङ्गे सटीकता सर्वोपरि वर्तते, एतत् च विशेषतया यदा छिद्राणि सृजन्ति . दुर्गन्धयुक्तानि छिद्राणि समस्यानां समूहं जनयितुं शक्नुवन्ति, यत्र:
● घटकों का विच्छेदीकरण
● अपर्याप्त फास्टनिंग 1 .
● द्रव प्रणालियों में लीक एवं विफलताएँ
● अन्तिम उत्पाद के समग्र गुणवत्ता एवं प्रदर्शन कम किया गया
सटीकं स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रं च निर्माय निर्मातारः सुनिश्चितं कर्तुं शक्नुवन्ति यत् तेषां यन्त्रयुक्ताः भागाः गुणवत्तायाः कार्यक्षमतायाः च उच्चतममानकानां पूर्तिं कुर्वन्ति ।
१.४ । अस्य मार्गदर्शकस्य प्रमुखाः उद्देश्याः .
अस्मिन् व्यापकमार्गदर्शके वयं स्पॉट्फेस्-काउण्टर-छिद्रयोः जगति गभीरं गोतां करिष्यामः | अस्माकं मुख्य उद्देश्यं भवति यत् -
1.स्पष्टतया स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर छिद्रयोः मध्ये परिभाषयन्तु, भेदं च कुर्वन्तु
2.मशीनिङ्गे तेषां विशिष्टानि अनुप्रयोगाः लाभाः च पश्यन्तु
3. सटीक स्पॉटफेस तथा काउण्टरबोर छिद्र निर्माण के लिए व्यावहारिक युक्तियाँ एवं तकनीक प्रदान करें
4.असत्य-जगतः उदाहरणानि तथा केस-अध्ययनं च उच्च-प्रकाश-उदाहरणानि, विभिन्न-उद्योगेषु एतेषां छिद्राणां महत्त्वं प्रदर्शयन्तः
अस्य मार्गदर्शकस्य अन्ते यावत्, भवतः स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः ठोसबोधः भविष्यति तथा च भवतः यन्त्रीकरणप्रक्रियासु प्रभावीरूपेण समावेशः कथं करणीयः इति।
स्पॉटफेस छिद्रों को समझना .
२.१. स्पॉटफेस छिद्रों के परिभाषा एवं विशेषताएँ
स्पॉट्फेस्, स्पॉट्फैकिंग् इति अपि ज्ञायते, अतल्ली, समतल-तलयुक्तः अवकाशः अस्ति यत् यन्त्रेण कार्यखण्डे यन्त्रं कृतम् अस्ति । इदं सामान्यतया विद्यमानस्य छिद्रस्य परितः अथवा विशिष्टे स्थाने यत्र बन्धकं, यथा बोल्ट् वा पेचः वा, उपविष्टः भविष्यति, तस्य परितः निर्मितं भवति । स्पॉटफेसस्य प्राथमिकं उद्देश्यं भवति यत् बन्धकस्य कृते विश्रामार्थं स्निग्धं, अपि पृष्ठं प्रदातव्यम् ।
स्पॉट्फेस् तेषां अतल्लीनगभीरेण लक्षणीयं भवति, प्रायः केवलं समतलपृष्ठस्य निर्माणार्थं पर्याप्तं भवति । तेषां वृत्ताकारः व्यासः च भवति यः फास्टनरस्य शिरः अथवा संभोगघटकस्य परिमाणस्य सङ्गतिं करोति । स्पॉटफेसस्य तलं छिद्रस्य अक्षस्य लम्बवत् भवति, येन बन्धकेन सह सम्यक् संरेखणं सम्पर्कः च सुनिश्चितः भवति ।
यत्र कार्यखण्डस्य मूलपृष्ठं विषादपूर्णं, रूक्षं, अथवा छिद्रस्य अक्षस्य लम्बवत् न भवति तत्र स्पॉट्फेस्-इत्यस्य उपयोगः भवति एकं स्पॉट्-मुखं निर्माय, यन्त्रकाराः सुनिश्चितं कर्तुं शक्नुवन्ति यत् बन्धकः समतलपृष्ठस्य विरुद्धं फ्लशं उपविशति, स्थिरं सुरक्षितं च संयोजनं प्रदाति
२.२. स्पॉटफेस् सृजनस्य प्रक्रिया ।
एकं स्पॉट्-मुखं निर्मातुं यन्त्रकाराः एतानि सामान्यपदानि अनुसरन्ति:
1. स्थान का पहचान करें: निर्धारित करें कि कुह कुछ spotface का निर्माण करना आवश्यक है कि spotface का निर्माण करना आवश्यक है कि फास्टनर के स्थान और Workpiece के डिजाइन के आधार पर।
2.dill the initial holf: यदि Spotface इत्येतत् विद्यमानच्छिद्रे योजितं भवति तर्हि एतत् पदं त्यजन्तु । अन्यथा, निर्दिष्टस्थाने एकं छिद्रं व्याप्य, सुनिश्चितं करोति यत् तत् पृष्ठस्य लम्बवत् भवति ।
3.Spotfacing उपकरणं चिनोतु: इष्टस्य स्पॉटफेस आकारस्य कृते समुचितव्यास-गहनक्षमतायुक्तं स्पॉटफैकिंग-उपकरणं चिनुत।
4.यन्त्रं सेट् कुर्वन्तु: यन्त्रस्य स्पण्डल् मध्ये स्पॉटफैकिंग् साधनं माउण्ट् कुर्वन्तु तथा च साधननिर्मातृणां अनुशंसानाम् तथा कार्यखण्डसामग्रीणां अनुसारं गतिं फीड् च दरं समायोजयन्तु।
5.Spotface को रचना करें: धीरे धीरे स्पॉटफैसिंग उपकरण को कार्यखण्ड में कम करें, पृष्ठ के लम्बवतता बनाए रखते हुए। साधनं समतलं, स्निग्धं तलपृष्ठं निर्मातुं सामग्रीं छिनत्ति ।
. दृग्गतरूपेण पृष्ठस्य निरीक्षणं कस्यापि अनियमिततायाः वा दोषस्य वा कृते ।
एतानि पदानि अनुसृत्य, यन्त्रकाराः सटीकं सुसंगतं च स्पॉट्-मुखं निर्मातुम् अर्हन्ति ये अन्तिमसभायाः गुणवत्तां कार्यप्रदर्शनञ्च वर्धयन्ति ।
२.३ । स्पॉटफेस छिद्रों के अनुप्रयोग एवं लाभ
स्पॉटफेस-छिद्राणि अनेकाः लाभाः प्रददति तथा च उद्योगेषु विभिन्नेषु अनुप्रयोगेषु उपयुज्यन्ते । केचन सामान्याः अनुप्रयोगाः अत्र सन्ति- १.
● फास्टनर आसन: स्पॉटफेस एक फ्लैट प्रदान करता है, फास्टनर के लिए भी सतह प्रदान करता है कि फास्टनर के लिए बैठने के लिए भी सतह प्रदान करता है, जो समुचित संरेखण एवं सुरक्षित कनेक्शन सुनिश्चित करता है।.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
● सीलिंग सतह: द्रव प्रणाली में, स्पॉटफेस गैस्केट या O-रिंग के लिए चिकनी सतह बना सकते हैं, लीक को रोकते हैं।
● असर सतहों: स्पॉटफेस असर के लिए विश्राम करने के लिए एक सपाट, लम्बवत सतह प्रदान कर सकते हैं, धारण को कम करता है तथा चिकनी परिभ्रमण को सुनिश्चित कर सकता है।
● विद्युत घटक: विद्युत उपकरणों में, स्पॉटफेस स्विच या कनेक्टर इत्यादीनां घटकानां कृते सपाटपृष्ठं निर्मातुम् अर्हन्ति, यत्र सम्पर्कः कार्यक्षमता च सुनिश्चिता भवति
क्रिया में स्पॉटफेस छिद्रों के वास्तविक-जगत उदाहरण हैं:
● ऑटोमोटिव इंजन: सिलिण्डर हेड पर स्पॉटफेस का उपयोग किया जाता है ताकि सिलेण्डर सिर के लिए सिलेंडर सिर के लिए एक फ्लैट सतह प्रदान करता है कि सिर के बोल्ट के लिए बैठने के लिए एक फ्लैट सतह प्रदान करता है, जोड़ने के लिए भी clamping बल और एक सुरक्षित मुद्रा।
● एरोस्पेस घटक: विमान संरचनाओं में, स्पॉटफेस का उपयोग फास्टनर छेद के आसपास का उपयोग किया जाता है ताकि फास्टनर सिर के लिए एक सुसंगत, सपाट सतह प्रदान करता है, तनाव सान्द्रता को कम करता है तथा विधानसभा के समग्र अखण्डता में सुधार करता है।
स्वस्य डिजाइन-इञ्जिनीयर-यन्त्रकारयोः मध्ये स्पॉट्-छिद्रं समावेशयित्वा भवितुम् अर्हति यत् -
● फास्टनर आसन एवं संरेखण को बढ़ावा दें
● सीलिंग कार्यप्रदर्शन में सुधार करें
● संभोग घटकों पर धारण को कम करें
● विद्युत घटकों की समुचित कार्यक्षमता को सुनिश्चित करें
● अन्तिम सभा के समग्र गुणवत्ता एवं विश्वसनीयता को बढ़ाएँ
स्पॉटफेस छिद्राणि लघुविवरणं इव प्रतीयन्ते, परन्तु ते यन्त्रयुक्तानां भागानां सभानां च प्रदर्शनं दीर्घायुषं च सुनिश्चित्य महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहन्ति।
काउण्टरबोर छिद्रों का अन्वेषण 1 .
३.१ । काउण्टरबोर् छिद्राणि कानि सन्ति ?
काउण्टरबोर् छिद्रः एकः प्रकारः यन्त्रच्छिद्रः भवति यत् लघुतरच्छिद्रस्य उपरि सान्द्रतापूर्वकं खननं बृहत्तरः व्यासः छिद्रः भवति । बृहत्तरं छिद्रं काउण्टरबोर् इति उच्यते, तथा च कार्यखण्डस्य भागे केवलं व्याप्तं भवति । लघुतरं छिद्रं, पायलट्-छिद्रम् इति ज्ञायते, सामान्यतया सर्वं मार्गं गच्छति ।
काउण्टर-छिद्रस्य प्रमुख-विशेषताः अत्र सन्ति : १.
● दो विशिष्ट व्यास के साथ एक चरणबद्ध प्रोफाइल
● छेद अक्ष के लम्बवत एक समतल तले सतह
● एक गहराई जो काउण्टरबोर को फास्टनर के सिर को समायोजित करने की अनुमति देता है।
स्पॉटफेस-छिद्रस्य तुलने, काउण्टर-छिद्रयोः गहनतरः अवकाशः भवति तथा च द्वयोः व्यासयोः मध्ये अधिकं स्पष्टं पदं भवति । यद्यपि स्पॉट्-मुखस्य मुख्यतया सपाट-आसन-पृष्ठस्य निर्माणार्थं उपयोगः भवति, तदा काउण्टर-बोर्स्-इत्येतत् कार्यखण्डस्य अन्तः फास्टनर-शिरः गोपनार्थं निर्मितं भवति ।
३.२ । काउण्टर छिद्रों का उपयोगिता एवं अनुप्रयोग
काउण्टर-बोर-छिद्राणि यन्त्रीकरणे अनेकाः महत्त्वपूर्णाः कार्याणि कुर्वन्ति, तेषां उपयोगः विस्तृत-अनुप्रयोगानाम् एकस्मिन् श्रेण्यां भवति । काउण्टर-छिद्रस्य केचन प्राथमिक-उपयोगाः अत्र सन्ति-
1.Accommodating Fastener heads: काउण्टरबोरस एक बोल्ट, पेंच, या अन्य फास्टनर के सिर को कार्यखण्ड के पृष्ठ के साथ या नीचे के साथ फ्लश बैठने की अनुमति दें। एतेन स्वच्छतरं रूपं प्राप्यते तथा च फास्टनर-शिरः संभोग-भागैः सह हस्तक्षेपं न करोति ।
2.निकासी प्रदातुम् : केषुचित् सन्दर्भेषु, छिद्रद्वारा गन्तुं आवश्यकता भवति साधनानां वा अन्यघटकानाम् कृते काउण्टरबोर्स् इत्यस्य उपयोगः भवति ।
3.सभा वृद्धि: काउण्टरबोरस विधानसभा के दौरान मेटिंग भागों को संरेखित करने एवं स्थान पर सहायता कर सकते हैं, जिससे प्रक्रिया सुगमता एवं अधिक सटीक बनाती है।
औद्योगिक-अनुप्रयोगेषु काउण्टर-बोर-छिद्रस्य उदाहरणानि अत्र सन्ति ।
● ऑटोमोटिव: इञ्जिन ब्लॉर में, काउण्टरबोर का प्रयोग किया जाता है कि सिलेंडर सिर को सुरक्षित करने वाले बोल्ट के सिर को गोपन करने के लिए काउण्टरबोर का उपयोग किया जाता है, जिससे सील करने के लिए गैसकेट के लिए एक चिकनी पृष्ठ बनाता है।
● एरोस्पेस: विमानसंरचनासु काउण्टर-बोर-छिद्राणि सामान्यानि सन्ति, यत्र तेषां उपयोगः कीलक-आदि-फास्टनर-कृते फ्लश-पृष्ठानि निर्मातुं भवति, येन कर्षणं न्यूनीकरोति तथा च वायुगतिविज्ञानं सुधारयति ।.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
● इलेक्ट्रॉनिक्स: मुद्रित परिपथ बोर्ड (PCBs) में, काउण्टरबोर का उपयोग घटक लीड के लिए रिसेस बनाने के लिए किया जाता है, जिससे उनके बोर्ड सतह के साथ फ्लश बैठने की अनुमति देता है।
३.३ । अभियांत्रिकी रेखाचित्रेषु काउण्टर-बोर-छिद्राणि : प्रतीकानाम् विकोडीकरणम्
अभियांत्रिकी-चित्रेषु, विशिष्ट-चिह्नानां, संकेतानां च उपयोगेन काउण्टर-छिद्राणि प्रतिनिधियन्ते । एतेषां प्रतीकानाम् अवगमनं यन्त्रकारानाम् अभियंतानां च कृते महत्त्वपूर्णम् अस्ति यत् ते काउण्टर-छिद्रैः सह भागानां सटीकरूपेण व्याख्यां निर्माणं च कुर्वन्ति ।
काउण्टर-छिद्रस्य मूलभूतं प्रतीकं तस्य अन्तः लघुतर-समकेन्द्रिक-वृत्तं युक्तं वृत्तम् अस्ति । बाह्यवृत्तं काउण्टर-बॉर-व्यासस्य प्रतिनिधित्वं करोति, अन्तः-वृत्तं तु पायलट्-छिद्र-व्यासस्य प्रतिनिधित्वं करोति । अतिरिक्त आयाम, जैसे काउण्टरबोर गहराई एवं पायलट छिद्र गहराई (यदि यह एक अन्ध छिद्र होता है), तरह से लीडर रेखाओं और आयाम मूल्यों का उपयोग करके आमतौर पर कहा जाता है।
अत्र एकं उदाहरणं यत् कथं काउण्टर-बोर-छिद्रं अभियांत्रिकी-चित्रे प्रतिनिधितुं शक्नोति:
⌴ 10.0 x 5.0.
⌴ 6.0 thru .
अस्मिन् उदाहरणे: - '⌴' इति चिह्नं सह बृहत्तरं वृत्तं काउण्टरबोरं प्रतिनिधियति, यस्य व्यासः १०.० मि.मी., ५.० मि.मी. - अन्तः लघुतरं वृत्तं पायलट्-छिद्रं प्रतिनिधियति, यस्य व्यासः ६.० मि.मी.
एतेषां प्रतीकानाम्, संकेतानां च परिचयं कृत्वा यन्त्रकाराः अभियंताः च परिकल्पना-आशयं प्रभावीरूपेण संवादं कर्तुं शक्नुवन्ति तथा च सुनिश्चितं कुर्वन्ति यत् काउण्टरबोर्-छिद्राणि सम्यक् विनिर्देशेषु निर्मिताः भवन्ति
तुलनात्मक विश्लेषण: स्पॉटफेस बनाम काउंटरबोर छेद
प्रमुख भेद एवं सादृश्य 1 .
स्पॉट्फेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्राणि केचन सादृश्यानि साझां कुर्वन्ति, परन्तु तेषां विशिष्टः भेदः अपि अस्ति । दोनों ही कार्यखण्ड में यन्त्रित बेलनाकार अवतार हैं, आमतौर पर विद्यमान छिद्र के आसपास। तथापि गभीरता, आकारः, आह्वानचिह्नानि च तान् पृथक् कुर्वन्ति ।
गहरता एकः प्रमुखः भेदकः अस्ति । काउण्टरबोर्स् गभीराः भवन्ति, पृष्ठस्य अधः एकस्य बन्धकस्य शिरः पूर्णतया समायोजयितुं निर्मिताः भवन्ति । विपरीत, स्पॉटफेस अतल्लीनतर होते हैं, केवल पर्याप्त गहराई प्रदान करता है कि फास्टनर सिर के लिए एक सपाट, चिकनी पृष्ठ का निर्माण करने के लिए एक फ्लैट, चिकनी सतह बनाए गए ताकि फ्लश बैठने के लिए।
आकारस्य विषये स्पॉट्फेस्-मध्ये समतल-तलेन सह सरलं बेलनाकार-रूपं भवति । काउण्टरबोरेस् इत्यस्य अपि बेलनाकारः आकारः भवति परन्तु एकं चरणयुक्तं प्रोफाइलं दर्शयति, बृहत्तरः व्यासः अवकाशः लघुव्यासच्छिद्रं प्रति संक्रमणं करोति ।
अभियांत्रिकी रेखाचित्रेषु आह्वानचिह्नानि काउण्टरबोर्स्-तः स्पॉट्-मुखं भिन्नं कुर्वन्ति । स्पॉट्-मुखाः अन्तः 'sf' इत्यनेन सह काउण्टर-चिह्नस्य (⌴) उपयोगं कुर्वन्ति, यदा तु काउण्टरबोर्स्-इत्येतत् ⌴-चिह्नस्य उपयोगं करोति, व्यास-गहन-आयामैः सह ।
कार्यात्मक भेद: फास्टनर सिर के अनुकूलित करें
स्पॉट्फेस्-काउण्टरबोर्स्-योः मध्ये प्राथमिकः कार्यात्मकः अन्तरः अस्ति यत् ते फास्टनर-शिरः कथं समायोजयन्ति । काउण्टरबोर्स् इत्यस्य डिजाइनं एकस्य बन्धकस्य शिरः पूर्णतया अवतारयितुं, यथा बोल्ट् वा पेचः, कार्यखण्डस्य पृष्ठस्य अधः । एतेन फ्लशं वा अवकाशं वा सृज्यते तथा च फास्टनर-शिरः उद्धारात्मकं न भवति ।
अपरं तु स्पॉट्-फेस्-जनाः फास्टनर-शिरस्य कृते विश्रामार्थं समतलं, स्निग्धं पृष्ठं प्रदान्ति, येन सम्यक् आसनं संरेखणं च सुनिश्चितं भवति ते विशेषतया तदा उपयोगिनो भवन्ति यदा कार्यखण्डस्य पृष्ठं विषमम् अस्ति अथवा यदा फास्टनरस्य स्थापनस्य आवश्यकता भवति तदा ९० डिग्रीभ्यः अन्यस्मिन् कोणे स्थापनस्य आवश्यकता भवति ।
फास्टनेर् सम्यक् उपविश्य कार्यखण्डपृष्ठस्य क्षतिं न कृत्वा उचितं क्लैम्पिंग दबावं प्रयोजयन्तु इति सुनिश्चितं कर्तुं स्पॉट्फेस् इत्यस्य महत्त्वपूर्णा भूमिका भवति
गहराई एवं डिजाइन अनुप्रयोग: प्रमुख भेद
स्पॉट्फेस्-काउण्टरबोर्स् इत्येतयोः गभीरता प्रत्यक्षतया तेषां डिजाइन-अनुप्रयोगेन सह सम्बद्धा अस्ति । काउण्टरबोरेज गभीराः भवन्ति, सामान्यतया बन्धनशिरस्य ऊर्ध्वतायाः सह मेलनं कुर्वन्ति । एषा गभीरता फास्टनर-शिरः पूर्णतया अवकाशस्य अन्तः पूर्णतया उपविष्टुं शक्नोति, येन फ्लशं वा अवकाशं वा भवति । सौंदर्यस्य अथवा कार्यात्मकप्रयोजनानां कृते सुव्यवस्थितं, अप्रत्यक्षं फास्टनर-स्थापनं यदा इष्टं भवति तदा काउण्टरबोर्स्-इत्यस्य उपयोगः सामान्यतया भवति ।
विपरीतम्, स्पॉट्-फेस्-मध्ये अतल्लीनतर-गहनता भवति, प्रायः केवलं बन्धन-शिरस्य कृते सपाटं, अपि च सतलम् अपि निर्मातुं पर्याप्तम् । स्पॉटफेसस्य गभीरता सामान्यतया ५ मि.मी.तः न्यूना भवति, यतः तस्य प्राथमिकं उद्देश्यं फास्टनरशिरः पूर्णतया गोपनीयं न कृत्वा चिकनी आसनपृष्ठं प्रदातव्यम् अस्ति
स्पॉटफेस् अथवा काउण्टरबॉरस्य उपयोगस्य निर्णयः विशिष्टस्य डिजाइन-आवश्यकतानां उपरि निर्भरं भवति, यथा फ्लश-रूपस्य आवश्यकता, विधानसभा-बाधाः, अथवा विषम-संग्रह-पृष्ठस्य उपस्थितिः
गुणः | स्पॉटफेस 1 . | काउण्टरबोर 10। |
गहनता | अतल्लीन, सामान्यतः 5 मिमी इत्यस्मात् न्यूनम्, केवलं समतलं, चिकनी पृष्ठं निर्मातुं पर्याप्तं पर्याप्तम् | गहने, प्रायः फास्टनर-शिरस्य ऊर्ध्वतायाः सह मेलनं कृत्वा, फास्टनर-शिरः पूर्णतया समायोजितुं विनिर्मितम् |
आकारः | एक सपाट तल के साथ सरल बेलनाकार रूप | एक चरण प्रोफाइल के साथ बेलनाकार आकृति, बृहत्तर व्यास अवकाश छोटे व्यास छेद पर संक्रमण करता है |
कॉलआउट प्रतीक 1 . | अन्तः 'sf' इत्यनेन सह काउण्टर-चिह्नस्य (⌴) उपयोगं करोति । | व्यास-गहन-आयाम-सहितस्य काउण्टर-प्रतीकस्य (⌴) एव उपयोगं करोति । |
नियोग | फास्टनर सिर के लिए एक सपाट, चिकनी सतह प्रदान करता है कि विरुद्ध बैठन करने के लिए, जो समुचित आसन एवं संरेखण को सुनिश्चित करता है। | बन्धकस्य शिरः पूर्णतया निराकुर्वति, यथा बोल्ट् वा पेचः वा, कार्यखण्डस्य पृष्ठस्य अधः अधः |
अनुप्रयोगः | यदा कार्यखण्डस्य पृष्ठं विषमम् अस्ति अथवा यदा फास्टनरस्य स्थापनस्य आवश्यकता भवति तदा 90 डिग्रीभ्यः अन्यकोणे बन्धकस्य स्थापनस्य आवश्यकता भवति तदा उपयुज्यते । | सौंदर्यस्य वा कार्यात्मकप्रयोजनानां वा कृते फ्लश अथवा रिसेस् रूपं इष्टं भवति तदा उपयुज्यते । |
सतह समाप्त 1 . | प्रायः सूक्ष्मतरपृष्ठीयसमाप्तिः भवति, पृष्ठीयसमाप्ति पर कठिनतर सहिष्णुता के साथ | पार्श्वभित्तिषु पृष्ठीयसमाप्तिः न्यूना महत्त्वपूर्णा भवति, परन्तु तलपृष्ठस्य अद्यापि सम्यक् आसनस्य कृते सुचारुपरिष्करणस्य आवश्यकता भवति |
मशीनिङ्ग 2019। | इष्टं सतहगुणवत्तां प्राप्तुं समुचितं साधनचयनं, कटनमापदण्डाः, मशीनिङ्ग-प्रविधिः च आवश्यकाः सन्ति । | सामान्यतः गहने कटौती आवश्यकी भवति तथा च विशिष्टसाधनस्य आवश्यकता भवति |
काउण्टरबोर एवं स्पॉटफेस में सतह परिष्करण विचार
काउण्टरबोर्स् तथा स्पॉट्फेस् इत्येतयोः तुलनायां सतहसमाप्तिः महत्त्वपूर्णः विचारः अस्ति । उभयप्रकारस्य छिद्रयोः स्निग्धस्य, अपि च पृष्ठस्य आवश्यकता भवति येन बन्धकानां समुचितं आसनं संरेखणं च सुनिश्चितं भवति । तथापि, स्पॉट्-फेस्-मध्ये प्रायः काउण्टरबोर्स्-इत्यस्य तुलने सूक्ष्मतर-पृष्ठ-परिष्करणं भवति ।
स्पॉटफेस् इत्यस्य प्राथमिकं उद्देश्यं फास्टनर-शिरस्य कृते विश्रामार्थं सपाटं, सुचारुपृष्ठं प्रदातव्यं भवति, येन समुचितं क्लैम्पिंग-दाबं सुनिश्चितं भवति तथा च पृष्ठीय-क्षतिः निवारयति फलतः, स्पॉटफेस् इत्यस्य पृष्ठीयसमाप्तिः महत्त्वपूर्णा भवति तथा च सामान्यतया कठिनतरसहिष्णुतासु धारिता भवति ।
काउण्टरबोर्स्-नगरे पार्श्व-भित्तिषु पृष्ठीय-परिष्करणं न्यूनं महत्त्वपूर्णं भवति, यतः ते मुख्यतया फास्टनर-शिरः समायोजितुं कार्यं कुर्वन्ति । काउण्टरबोरस्य अधः पृष्ठभागः, यत्र फास्टनर-शिरः तिष्ठति, तत्र अद्यापि सम्यक् आसनस्य कृते सुचारु-परिष्करणं आवश्यकम् अस्ति ।
स्पॉट्फेस् तथा काउण्टरबोर्स् इत्येतयोः निर्माणार्थं प्रयुक्तानि यन्त्रीकरणप्रक्रियाः साधनानि च प्राप्तपृष्ठसमाप्तेः प्रभावं कर्तुं शक्नुवन्ति । इष्टं सतहगुणवत्तां प्राप्तुं समुचितं साधनचयनं, कटिंग्-मापदण्डाः, मशीनिङ्ग-प्रविधिः च अत्यावश्यकाः सन्ति ।
निर्णय-निर्माण-मापदण्डः- कदा उपयोगः करणीयः इति ।
स्पॉट्फेस् तथा काउण्टरबोर् इत्येतयोः मध्ये चयनं अनेककारकाणां परियोजनायाः आवश्यकतानां च उपरि निर्भरं भवति । भवतः निर्णयं कुर्वन् निम्नलिखितमार्गदर्शिकानि विचार्यताम्-
1.fastener head conconelment: यदि भवतः आवश्यकता बन्धनकर्ता शिरः सौंदर्यात्मकं वा कार्यात्मककारणं वा कृते flush भवितुं वा recessed कर्तुं वा recessed भवति, तर्हि curtabore इत्यस्य उपयोगं कुर्वन्तु। यदि गोपनीयता आवश्यकी न भवति तर्हि स्पॉटफेस् पर्याप्तः भवेत् ।
2.पृष्ठस्थितिः- विषम-अथवा रूक्ष-पृष्ठैः सह व्यवहारं कुर्वन् स्पॉट्-फेस्-पत्राणि बन्धन-कर्तृणां कृते सपाटं, चिकनी-आसन-पृष्ठं प्रदान्ति, येन समुचित-संरेखणं तथा क्लैम्पिंग-दाबं सुनिश्चितं भवति
3.सभायाः बाधा: फास्टनर-स्थापनार्थं उपलब्धं स्थानं विचारयन्तु। काउण्टरबोर्स् इत्यस्य अधिकगभीरता आवश्यकी भवति तथा च कृशकार्यखण्डानां वा कठिनस्थानानां वा कृते उपयुक्तं न भवेत् ।
4.fastener प्रकार: फास्टनर सिर ज्यामिति एवं आकार एक स्पॉटफेस और काउंटरबोर के बीच विकल्प को प्रभावित करते हैं। सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् अवकाशः विशिष्टं फास्टनर-शिरः आकारं आयामं च समायोजयति।
5.Manufacturing क्षमता: स्वस्य यन्त्रीकरणक्षमतायाः उपलब्धानां साधनानां च आकलनं कुर्वन्तु। काउण्टरबोरस् सामान्यतः गहनतर कटौती आवश्यक होती है तथा विशिष्ट उपकरणों की आवश्यकता हो सकती है।
एतेषां कारकानाम् मूल्याङ्कनं कृत्वा स्वस्य परियोजना-आवश्यकतानां सह संरेखणं कृत्वा, भवान् स्पॉटफेस् अथवा काउण्टरबोर्-छिद्रस्य उपयोगस्य मध्ये सूचितं निर्णयं कर्तुं शक्नोति
स्पॉटफेस तथा काउण्टर छिद्र के लिए मशीनिंग तकनीक एवं उपकरण
मशीनिंग प्रक्रिया अवलोकन: पायलट छेद से समाप्त विशेषता तक
स्पॉट्फेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः निर्माणं बहु-चरणीय-यन्त्र-प्रक्रियाम् अन्तर्भवति । प्रथमं सोपानं पायलट्-छिद्रस्य निर्माणं भवति, यत् स्पॉट्-फेस्-अथवा-काउण्टर-बोर्-कृते केन्द्र-बिन्दुरूपेण कार्यं करोति । पायलट् छिद्रं सामान्यतया खननं, बोरं, अथवा अपेक्षितव्यासस्य गभीरतायाश्च कृते मिलितं भवति ।
एकदा पायलट् छिद्रं निर्मितं भवति तदा अग्रिमः सोपानः स्पॉट्फेस् अथवा काउण्टरबोर् इत्यस्य यन्त्रीकरणं भवति । एतत् विशेषसाधनानाम् उपयोगेन क्रियते ये विशेषतायाः इष्टव्यासस्य गभीरतायाः च अनुरूपाः भवन्ति । इदं सुनिश्चितं कर्तुं महत्त्वपूर्णं यत् साधनं समकेन्द्रिकतां निर्वाहयितुम् साधनं पायलट्-छिद्रस्य सम्यक् संरेखितम् अस्ति।
अन्ते, साधनं कार्यखण्डे प्लवते यत् स्पॉटफेस् अथवा काउण्टरबोर् निर्मातुं शक्यते । ततः साधनं पुनः गृहीतं भवति, स्निग्धं, समतलपृष्ठं वा चरणयुक्तं अवकाशं त्यजति, यन्त्रेण युक्तस्य विशेषतायाः आधारेण ।
काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस मशीनिंग के लिए उपकरण एवं उपकरण
काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस मशीनिंग ऑपरेशन इत्येतयोः कृते विशेषाणि साधनानि उपलभ्यन्ते । एते साधनानि विभिन्नेषु छिद्रव्यासेषु गभीरतासु च समायोजनाय विभिन्नेषु ज्यामितिषु, आकारेषु च आगच्छन्ति ।
काउण्टरबॉर-उपकरणाः प्रायः ड्रिल-बिट्-अथवा-अन्त-मिल्स्-सदृशाः सन्ति, यत्र पायलट्-अग्रभागः भवति, यः पूर्व-डॉल-कृते छिद्रे उपयुक्तः भवति । कपटधाराः ऋजुभित्तिभिः सह सपाटतलयुक्तं छिद्रं निर्मातुं निर्मिताः सन्ति । केषाञ्चन काउण्टर-बोर-उपकरणानाम् समायोज्य-गहनताः सन्ति येन भिन्नाः फास्टनर-शिरः-उच्चताः सन्ति ।
स्पॉटफेस-उपकरणानाम्, अपरपक्षे, लघुतर-कटन-दीर्घता भवति यतः तेभ्यः केवलं अतल्लीन-अवकाशं निर्मातुं आवश्यकता वर्तते । तेषां कृते एकः अन्तःतः पायलटः वा मार्गदर्शकः वा भवितुम् अर्हति यत् सः पायलट् छिद्रेण सह समकेन्द्रत्वं सुनिश्चितं करोति। स्पॉटफेस-उपकरणस्य प्रायः सपाटं वा किञ्चित् गोलच्छेदं वा मुखं भवति येन स्मूद-आसन-पृष्ठं भवति ।
विशेषसाधनानाम् अतिरिक्तं मानक-अन्त-चक्राणि, रीमेर् च काउण्टर-बोर् तथा स्पॉट्-मशीनिङ्ग् इत्येतयोः कृते अपि उपयोक्तुं शक्यन्ते । साधनस्य चयनं कार्यस्य विशिष्टापेक्षासु निर्भरं भवति, यथा छिद्रस्य आकारः, गभीरता, आवश्यकः च सतहसमाप्तिः ।
मशीनिङ्ग काउण्टरबोर तथा स्पॉटफेस होल्स में चुनौतियाँ एवं समाधान
सीएनसी मशीनिङ्ग काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस छिद्राणि केचन अद्वितीयाः चुनौतीः प्रस्तुतयन्ति। एकः मुख्यः विषयः अस्ति यत् पायलट् छिद्रस्य यन्त्रित-विशेषतायाः च मध्ये समकेन्द्रत्वं निर्वाहयति । कस्यापि विच्छेदस्य परिणामः अस्ति यत् एकः अंतः वा कोणयुक्तः वा छिद्रः भवितुम् अर्हति, येन विधानसभायाः विषयाः उत्पद्यन्ते ।
एतत् आव्हानं दूरीकर्तुं, इदं महत्त्वपूर्णं यत् अन्तर्निर्मित-पायलटैः वा मार्गदर्शकैः सह साधनानां उपयोगः महत्त्वपूर्णः अस्ति ये पायलट्-छिद्रस्य अन्तः सुष्ठु-युक्ताः सन्ति । एतेन यन्त्रीकरणप्रक्रियायाः समये साधनं केन्द्रितं, संरेखितं च स्थापयितुं साहाय्यं भवति । समुचित ठीकता एवं कार्य होल्डिंग तकनीक भी महत्वपूर्ण हैं कि यह सुनिश्चित करने के लिए कि कार्यखण्ड स्थिर एवं संरेखित रहते हैं कि सम्पूर्ण संचालन में संरेखित रहते हैं।
अन्यत् आव्हानं इष्टपृष्ठसमाप्तेः प्राप्तिः, विशेषतः अश्रुपातस्य वा ध्वजस्य वा प्रवणसामग्रीषु । उचितलेपनेन सह तीक्ष्णानां, उच्चगुणवत्तायुक्तानां साधनानां उपयोगः एतेषां समस्यानां न्यूनीकरणे सहायकः भवितुम् अर्हति । शीतलकस्य उपयोगेन सह समुचितं कटनगतिः, फीड् च, उत्तमपृष्ठसमाप्तिम् अपि योगदानं दातुं शक्नोति ।
प्रत्येकस्य कार्यस्य कृते समीचीनसाधनानाम् चयनार्थं युक्तयः
इष्टफलस्य प्राप्त्यर्थं काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस मशीनिङ्ग इत्येतयोः कृते समीचीनानि साधनानि चयनं अत्यावश्यकम् अस्ति । अत्र मनसि स्थापयितुं केचन युक्तयः अत्र सन्ति-
1.छिद्र आकार एवं गहराई का विचार करें: साधनों को चुनें जो विशेषता के आवश्यक व्यास और गहराई के साथ मिलकर ही उपकरण चुनें। काउण्टरबोर्स् कृते, सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् साधनं फास्टनर-शिरस्य ऊर्ध्वतां समायोजयितुं शक्नोति ।
2.अन्तनिर्मित-विमानचालकैः सह साधनानि अन्वेष्टुम्: पायलट् वा मार्गदर्शकैः सह साधनानि पायलट्-छिद्रस्य सह सामध्यक्षतां, संरेखणं च निर्वाहयितुं साहाय्यं कर्तुं शक्नुवन्ति।
3.Tool सामग्रीं लेपनं च पश्यन्तु : उच्चगुणवत्तायुक्तानि सामग्रीनि निर्मिताः साधनानि, यथा कार्बाइड् अथवा उच्चगति इस्पातं, तथा च यन्त्रितसामग्रीणां कृते समुचितलेपनेन सह चिन्वन्तु।
. भवतः विशिष्टानि आवश्यकतानि कृते समुचितज्यामितियुक्तानि साधनानि च चिनुत।
5.उपकरणस्य बहुमुख्यतायाः मूल्याङ्कनं कुर्वन्तु: साधनानि अन्वेषयन्तु ये भवतः दुकाने तेषां उपयोगितायाः अधिकतमं कर्तुं छिद्रस्य आकारस्य गहनतायाः च श्रेणीं सम्भालितुं शक्नुवन्ति।
डिजाइन विचार एवं उत्तम अभ्यास
यदा काउण्टरबोर् अथवा स्पॉट्फेस् छिद्रस्य आवश्यकता भवति तेषां भागानां डिजाइनं कुर्वन्, मनसि स्थापयितुं अनेकाः उत्तमाः अभ्यासाः सन्ति:
1.स्पष्टतया विशेषताप्रकारं निर्दिशतु: उपयुक्तचिह्नानां लेबलिंगस्य च उपयोगं कुर्वन्तु यत् छिद्रं काउण्टरबोर् अस्ति वा स्पॉटफेस् अस्ति वा इति सूचयति। एतेन यन्त्रप्रक्रियायां भ्रमः न भवेत् इति साहाय्यं भवति ।
2.विस्तृत आयाम प्रदान करें: व्यास, गहराई, और अन्य किसी भी प्रासंगिक आयाम के लिए काउण्टरबोर या स्पॉटफेस शामिल करें। काउण्टरबोर्स् कृते, सम्यक् फिट् सुनिश्चितं कर्तुं फास्टनर हेड ऊर्ध्वतां निर्दिशन्तु ।
3.सामग्री पर विचार करें: काउण्टरबोर तथा स्पॉटफेस गहराई एवं व्यास चुनें जो यन्त्रित सामग्री के लिए उपयुक्त हैं। केषाञ्चन सामग्रीनां कृते अतल्लीनानां वा गहनतराणां वा विशेषतानां आवश्यकता भवेत् यत् ते चीरीकरणं वा ध्वजं वा न कुर्वन्ति ।
4.सभायाः आवश्यकतानां विषये चिन्तयन्तु : काउण्टरबोर् वा स्पॉट्-छिद्रं वा निर्दिशति सति भागाः कथं संयोजिताः भविष्यन्ति तथा च किमपि अन्तरिक्ष-बाधाः सन्ति वा विशिष्टानि फास्टनर-आवश्यकतानि सन्ति वा इति विचारयन्तु।
5.समुदायस्य पृष्ठीयसमाप्ति-आवश्यकता: यदि काउण्टर-बोरस्य वा स्पॉट्-प्रमुखस्य च कृते कश्चन विशेषः पृष्ठीय-समाप्तिः आवश्यकी भवति, तर्हि रेखाचित्रे अथवा डिजाइन-दस्तावेज-मध्ये एतत् निर्दिष्टुं सुनिश्चितं कुर्वन्तु
एतेषां डिजाइनविचारानाम् उत्तमप्रथानां च अनुसरणं कृत्वा अभियंताः डिजाइनरः च सुनिश्चितं कर्तुं साहाय्यं कर्तुं शक्नुवन्ति यत् काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस् छिद्राणि सम्यक् कुशलतया च यन्त्रीकृतानि भवन्ति
अनुप्रयोग एवं केस अध्ययन 1 .
उद्योग-विशिष्ट अनुप्रयोगाः : एरोस्पेस्, ऑटोमोटिव, इत्यादीनि च
स्पॉट्फेस् तथा काउण्टर-छिद्रयोः उद्योगानां विस्तृत-परिधिषु अनुप्रयोगाः प्राप्यन्ते, प्रत्येकं तस्य अद्वितीय-आवश्यकतानां चुनौतीनां च सह । एयरोस्पेस् उद्योगे, उदाहरणार्थं, एतानि मशीनिङ्ग-विशेषतानि विमानघटकानाम्, यथा लैण्डिंग-गियार्, इञ्जिन-भागयोः मध्ये सुरक्षित-फ्लाश-संयोजनानां निर्माणार्थं महत्त्वपूर्णानि सन्ति
वाहन उद्योगः इञ्जिनस्य, निलम्बनप्रणालीनां, अन्येषां महत्त्वपूर्णघटकानाम् च संयोजनाय स्पॉटफेस् तथा काउण्टरहोल् इत्यत्र अपि बहुधा निर्भरः अस्ति एतेषु विशेषतासु समुचितसंरेखणं, सुरक्षितं बन्धनं, अन्तिमोत्पादने स्वच्छं, व्यावसायिकं च रूपं सुनिश्चितं भवति ।
अन्ये उद्योगाः, यथा सामान्यनिर्माणं, यन्त्रीकरणं, काष्ठकर्म च, विविधप्रयोगानाम् कृते स्पॉट्फेस्, काउण्टरबोरच्छिद्राणि अपि उपयुज्यन्ते । फर्निचर-निर्माणात् आरभ्य यन्त्र-उपकरण-सभायाः यावत्, एतेषु विशेषतासु सशक्त-सटीक-दृश्य-आकर्षक-सम्बन्धानां निर्माणे महत्त्वपूर्णा भूमिका भवति ।
केस अध्ययन: क्रिया में स्पॉटफेस एवं काउण्टरबोर
स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः महत्त्वं अधिकतया अवगन्तुं, केचन वास्तविक-संसार-प्रकरण-अध्ययनं पश्यामः |
केस अध्ययन 1: एयरोस्पेस घटक विधानसभा
एकः एयरोस्पेस् निर्माता विसंगति-फास्टनर-कारणात् एकस्य महत्त्वपूर्णस्य घटकस्य विधानसभायाः सह समस्यानां अनुभवं कुर्वन् आसीत् । परिकल्पने स्पॉटफेस-छिद्रं समावेशयित्वा, ते बन्धनकर्तानां कृते समतलं, आसन-पृष्ठं अपि निर्मातुं समर्थाः अभवन्, येन सम्यक् संरेखणं सुरक्षितं संयोजनं च सुनिश्चितं भवति स्म एतेन सरलेन परिवर्तनेन विधानसभायाः विषयाः समाप्ताः अभवन् तथा च अन्तिम-उत्पादस्य समग्र-गुणवत्तायाः उन्नतिः अभवत् ।
केस अध्ययन 2: ऑटोमोटिव इंजन उत्पादन
एकः वाहननिर्माता स्वस्य इञ्जिन-उत्पादन-प्रक्रियाम् सुव्यवस्थितं कर्तुं पश्यति स्म तथा च मैनुअल्-डिबर्-करणस्य, फास्टनर-छिद्रस्य च सफाई-विषये व्ययितस्य समयस्य न्यूनीकरणं कर्तुं पश्यति स्म ।.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . स्वस्य डिजाइनस्य काउण्टर-छिद्रं कार्यान्वयित्वा, ते बन्धन-कर्तृणां कृते स्वच्छं, फ्लश-रूपं निर्मातुं समर्थाः अभवन् तथा च अतिरिक्त-उत्तर-प्रोसेसिंग-पदार्थानाम् आवश्यकतां न्यूनीकरोति स्म अस्य परिवर्तनस्य परिणामः अभवत् यत् तेषां उत्पादनप्रक्रियायां महत्त्वपूर्णसमयस्य, व्ययबचतस्य च परिणामः अभवत् ।
केस अध्ययन 3: फर्नीचर विनिर्माण .
एकः फर्निचरनिर्माता स्वस्य उत्पादानाम् सौन्दर्यप्रसङ्गेन सह चुनौत्यस्य सामनां कुर्वन् आसीत् यतः ते फास्टनर-शिरः अस्ति काउण्टरबोर्-छिद्राणि स्व-डिजाइन-मध्ये समावेशयित्वा, ते बन्धन-कर्तृणां कृते एकं चिकनं, फ्लश-रूपं निर्मातुं समर्थाः अभवन्, येन तेषां फर्निचरस्य समग्ररूपेण रूपं, भावः च वर्धते ।.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . एषः सुधारः प्रतिस्पर्धात्मके विपण्ये स्वस्य उत्पादानाम् भेदं कर्तुं ग्राहकसन्तुष्टिं च वर्धयितुं साहाय्यं कृतवान् ।
एते केस-अध्ययनाः मूर्त-लाभान् दर्शयन्ति ये स्पॉट्-फेस्-इत्येतत् तथा काउण्टर-छिद्रं च विभिन्न-उद्योगेषु अनुप्रयोगेषु च आनेतुं शक्नुवन्ति । प्रत्येकस्य परियोजनायाः विशिष्टानि आवश्यकतानि आव्हानानि च अवगत्य अभियंताः डिजाइनरः च उत्पादस्य गुणवत्तां सुधारयितुम्, उत्पादनप्रक्रियासु सुव्यवस्थितीकरणाय, समग्रप्रयोक्तृ-अनुभवं वर्धयितुं च एतानि विशेषतानि प्रभावीरूपेण समावेशयितुं शक्नुवन्ति
भवतः परियोजनायाः कृते सम्यक् मशीनिङ्ग-प्रक्रियायाः चयनार्थं युक्तयः
भवतः परियोजनायाः कृते स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः मध्ये निर्णयं कुर्वन् निम्नलिखित युक्तयः विचारयन्तु:
1.स्वस्य अनुप्रयोगस्य विशिष्टानि आवश्यकतानि मूल्यवान्। संयोजनस्य अपेक्षितं बलं, अन्तिम-उत्पादस्य दृश्य-रूपं, तथा च कस्यापि स्थानं वा विधानसभा-बाधाः इत्यादीनां कारकानाम् विषयेषु विचार्यताम् ।
2.उपयुक्ता सामग्रीः विचारयन्तु। भिन्न-भिन्न पदार्थों को इष्ट परिणाम प्राप्त करने के लिए विभिन्न मशीनिंग प्रक्रिया या विशेषता आयाम की आवश्यकता हो सकती है। यथा, मृदुतरसामग्रीषु विकृतिं वा विदारणं वा न भवेत् इति अतल्लीनतरस्पॉटफेस् अथवा काउण्टरबॉरगहनतायाः आवश्यकता भवेत् ।
3.उत्पादन-मात्रा-समय-रेखा च गृह्यताम्। स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर छिद्रयोः मध्ये विकल्पः समग्ररूपेण उत्पादनसमयं मूल्यं च प्रभावितं कर्तुं शक्नोति। उच्च-मात्रायां उत्पादन-धावनस्य कृते, अतिरिक्त-उत्तर-प्रक्रियाकरण-पदानां आवश्यकतां न्यूनीकर्तुं काउण्टर-छिद्रस्य उपयोगः अधिक-कुशलः भवितुम् अर्हति
4.अनुभवीभिः यन्त्रकारैः वा अभियंताभिः सह परामर्शः। यदा संदेहः भवति तदा, तेषां व्यावसायिकानां सल्लाहं अन्वेष्टुम्, येषां स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः अनुभवः भवति, समानप्रयोगेषु भवति। ते स्वस्य विशेषज्ञतायाः आधारेण बहुमूल्यं अन्वेषणं अनुशंसां च दातुं शक्नुवन्ति।
5.समीचीन परीक्षण एवं प्रोटोटाइप। स्वस्य डिजाइनं अन्तिमरूपेण निर्धारयितुं पूर्वं, प्रोटोटाइप्स् रचयन्तु तथा च सम्यक् परीक्षणं कुर्वन्तु येन सुनिश्चितं भवति यत् चयनित-मशीनिङ्ग-प्रक्रिया आवश्यकानि सर्वाणि विनिर्देशानि पूरयति तथा च अन्तिम-अनुप्रयोगे अपेक्षितरूपेण कार्यं करोति
निगमन
अस्मिन् लेखे वयं स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर् छिद्रयोः प्रमुखभेदानाम् अन्वेषणं कृतवन्तः, परिशुद्धतानिर्माणे आवश्यकौ मशीनिङ्ग-विशेषताः द्वौ। तेषां अद्वितीयलक्षणं, यन्त्रीकरणप्रक्रियाः, अनुप्रयोगाः च अवगत्य व्यावसायिकाः स्वस्य परियोजनानां कृते समुचितविशेषतां चयनं कुर्वन् सूचितनिर्णयान् कर्तुं शक्नुवन्ति विभिन्न उद्योगेषु समागतघटकानाम् सटीकता, विश्वसनीयता, कार्यक्षमता च सुनिश्चित्य स्पॉटफेस् तथा काउण्टर-छिद्राणि महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहन्ति यथा वयं निर्माणे नवीनतां चालयामः, अतः एतेषां लघु-पृथक्-विशेषतानां शक्तिं आलिंगयितुं अस्माकं नित्यं विकसित-क्षेत्रे सफलतायै महत्त्वपूर्णाः भविष्यन्ति |.
फक्स 1 .
प्रश्नः- स्पॉटफेस् तथा काउण्टरबोर छिद्रयोः प्राथमिकः भेदः कः अस्ति?
अ: स्पॉटफेस छिद्राणि अतल्लीनाः सन्ति, येन बन्धनकर्तानां कृते फ्लशं उपविष्टुं समतलपृष्ठं प्राप्यते। काउण्टरबोर् छिद्राणि गभीराणि भवन्ति, येन फास्टनरशिरः पृष्ठस्य अधः अवगाहनं भवति । स्पॉट्फेस् इत्यस्य सरलं बेलनाकारं आकारं भवति, यदा तु काउण्टरबोर्स् इत्यस्य पदातिः प्रोफाइल भवति ।
प्रश्नः- मम परियोजनायाः कृते स्पॉटफेस् अथवा काउण्टरबोर् छिद्रस्य उपयोगः करणीयः वा इति कथं निर्णयं करोमि?
अ: भवतः अनुप्रयोगस्य विशिष्टानि आवश्यकतानि विचारयन्तु, यथा संयोजनस्य, दृश्यरूपस्य च शक्तिः । उपयुज्यमाणानां सामग्रीनां मूल्याङ्कनं कुर्वन्तु, यतः केषाञ्चन भिन्न-भिन्न-विशेषता-आयामानां आवश्यकता भवितुम् अर्हति । अनुभविभिः यन्त्रकारैः वा अभियंताभिः सह परामर्शं कुर्वन्तु तथा च सम्यक् परीक्षणं, प्रोटोटाइपिङ्गं च कुर्वन्तु।
प्रश्नः- किं स्पॉट्फेस् तथा काउण्टर-छिद्राणि समान-उपकरणानाम् उपयोगेन निर्मितुं शक्यन्ते वा?
अ: यद्यपि केचन साधनानि, यथा अन्त्यचक्राणि, रीमराणि च, उभयत्र उपयोगाय शक्यन्ते, विशेषाणि साधनानि उपलभ्यन्ते । काउण्टरबॉर-उपकरणानाम् प्रायः पायलट्-टिप्, समायोज्य-गहनता च भवति, यदा तु स्पॉट्-फेस्-उपकरणस्य लघु-कटन-दीर्घता भवति । साधनस्य चयनं कार्यस्य विशिष्टापेक्षाणां उपरि निर्भरं भवति ।
प्रश्नः- छिद्रस्य उभयप्रकारस्य परिकल्पने कानि कानि सामान्यानि त्रुटयः परिहार्यानि सन्ति?
अ: मशीनिङ्गस्य समये भ्रमस्य परिहाराय समुचितचिह्नानां तथा लेबलिंगस्य उपयोगेन फीचरप्रकारं स्पष्टतया निर्दिशन्तु। व्यास, गहराई, तथा फास्टनर सिर ऊर्ध्वता सहित विस्तृत आयाम प्रदान करते हैं। गभीरता एवं व्यास निर्दिष्ट करते समय सामग्री एवं विधानसभा आवश्यकताओं पर विचार करें।
प्रश्नः- काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस छिद्रं विनिर्माणप्रक्रियायां कथं योगदानं करोति?
अ: काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस छिद्राणि समुचितसंरेखणं, सुरक्षितं बन्धनं, अन्तिमोत्पादने स्वच्छं, व्यावसायिकं च रूपं सुनिश्चितं कुर्वन्ति। ते अतिरिक्त-प्रक्रियाकरण-पदानां आवश्यकतां न्यूनीकृत्य, विधानसभा-त्रुटि-जोखिमं न्यूनीकर्तुं च आवश्यकतां न्यूनीकृत्य उत्पादनं सुव्यवस्थितं कर्तुं शक्नुवन्ति । एते विशेषताः निर्माणप्रक्रियायाः समग्रदक्षतायां, व्यय-प्रभावशीलतायां च योगदानं ददति ।
प्रश्नः- किं कटुक-छिद्रं स्पॉट्-फेस्-छिद्रे परिणमयितुं वा तद्विपरीतम् वा?
अ: काउण्टर-छिद्रं स्पॉट्-छिद्रं प्रति परिवर्त्य छिद्रं अतल्लीनतर-गहनतायां यन्त्रीकृत्य सम्भवति । तथापि, काउण्टरबोर् मध्ये स्पॉट्फेस् इत्यस्य परिवर्तनं अधिकं चुनौतीपूर्णं भवेत्, यतः तस्य छिद्रस्य गहनीकरणस्य आवश्यकता भवति । आरम्भादेव सम्यक् विशेषतां डिजाइनं कृत्वा यन्त्रं च कर्तुं सर्वोत्तमम्।
प्रश्नः- काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस् मशीनिङ्ग इत्यत्र परिहार्यः सामान्याः त्रुटयः काः सन्ति?
अ: पायलट् छिद्रस्य तथा यन्त्रयुक्तस्य विशेषतायाः सम्यक् संरेखणं सुनिश्चितं च सुनिश्चितं कुर्वन्तु येन ऑफ-केन्द्रं वा कोणयुक्तं वा छिद्रं परिहरितुं शक्यते। इष्टं सतहपरिष्करणं प्राप्तुं समुचितलेपनयुक्तानि तीक्ष्णानि, उच्चगुणवत्तायुक्तानि साधनानि तथा च कटनमापदण्डानि उपयुज्यताम् । सम्पूर्णे यन्त्रीकरणप्रक्रियायां कार्यखण्डस्थिरतां स्थापयितुं समुचितं निश्चयात्मकं कार्यधारणप्रविधिं च नियोजयन्तु।
प्रश्नः----पृष्ठस्य परिष्करणस्य आवश्यकताः काउण्टरबोर् तथा स्पॉटफेस् छिद्रयोः मध्ये कथं भिद्यन्ते?
अ: स्पॉटफेस-छिद्रयोः प्रायः सूक्ष्मतर-पृष्ठ-परिष्करणस्य आवश्यकता भवति, यतः तेषां प्राथमिकं उद्देश्यं सुचारु-आसन-पृष्ठं प्रदातव्यम् अस्ति । काउण्टर-छिद्रयोः पार्श्व-भित्तिषु किञ्चित् रूक्षतरं परिष्करणं भवितुम् अर्हति, परन्तु तलस्य पृष्ठस्य अद्यापि स्निग्धं भवितुम् आवश्यकम् अस्ति । विशिष्टानि पृष्ठीयसमाप्ति-आवश्यकतानि डिजाइन-दस्तावेज-पत्रे प्रसारितानि भवेयुः ।
