FDA मानकान् पूरयन्तः स्थायित्वं विश्वसनीयं च चिकित्सा-स्तरीयं घटकं उत्पादयितुं एकः उपायः चिकित्सा-इञ्जेक्शन-ढालनस्य माध्यमेन अस्ति । इदानीं एषा प्रक्रिया अत्यन्तं उन्नतचिकित्सायन्त्राणां निर्माणार्थं विकल्पस्य प्रक्रिया अस्ति यतोहि तया प्रदत्तानां लाभानाम् असंख्यलाभानां कारणात् ।
अद्यत्वे वयं व्याख्यास्यामः यत् चिकित्सा-इञ्जेक्शन्-मोल्डिंग्-प्रक्रियायाः किं अर्थः, चिकित्सा-उद्योगे तस्य भूमिका च किम् अस्ति इति ।
चिकित्सा-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग् इति किम् ?
चिकित्सा-इञ्जेक्शन-ढालनं चिकित्सा-औषध-भागानाम् निर्माणस्य सस्ता-अधिक-कुशल-विधिः अस्ति, यत्र चिकित्सा-उपकरणाः, प्रयोगशाला-उपकरणाः, उपकरणानि, परीक्षण-यन्त्राणि च सन्ति अस्मिन् पद्धत्या निर्मिताः चिकित्साभागाः सटीकता, गुणवत्ता, सटीकता च उच्चस्तरीयं प्राप्नुवन्ति ।
I. चिकित्सा भागों इंजेक्शन ढालने के लाभ
द 1 . चिकित्सा-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग -प्रक्रिया उद्योगे समान-उत्पादन-प्रक्रियाभ्यः परं गच्छति । अस्य सुचारु-निर्बाध-सञ्चालनेन सह प्रक्रिया अनेके लाभाः प्रदाति, यत्र किन्तु सीमितं न भवति
01. बहुविधसामग्रीविकल्पाः .
इन्जेक्शन ढालन प्रक्रिया सामग्री चयन के लिए विकल्पों की विस्तृततम श्रेणी प्रदान करती है। यद्यपि चिकित्सा-इञ्जेक्शन-ढालनेन इन्जेक्शन-मोल्डिंग्-सामग्रीणां परिधिः संकुचितः भवति तथापि चिकित्सा-श्रेणी-भागानाम् निर्माणार्थं अद्यापि बहवः पदार्थाः उपयुक्ताः सन्ति
02.लाभ-प्रभावशीलता .
चिकित्सा प्लास्टिक इंजेक्शन प्रक्रिया यथा स्थापनस्य मार्गः अस्ति, सः अनावश्यक-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग्-व्ययस्य न्यूनीकरणे सहायकः भवति - सामूहिक-उत्पादन-प्रसवः उच्च-मात्रा-निर्माण-प्रसवः च प्रक्रियां अधिकतमं कर्तुं सहायं कुर्वन्ति फलतः, यदा कदापि चिकित्सा-इञ्जेक्शन-भागानाम् बृहत्-मात्रायां उत्पादनं भवति तदा इन्जेक्शन-मोल्डिंग्-प्रक्रिया प्रतिभागं व्ययम् न्यूनीकर्तुं शक्नोति ।
03. स्थायित्वम् .
इञ्जेक्शन-ढालनार्थं प्रयुक्तस्य प्लास्टिकस्य विषये एकं ज्ञातं तथ्यं अस्ति यत् एतत् दृढं स्थायित्वं च अस्ति । एते पदार्थाः हठिनीं बलं प्रतिकूलवातावरणस्य उपयोगस्य च प्रतिरोधं च प्रददति । फलतः, अस्याः प्रक्रियायाः उत्पादाः आरामेन तापं, कुण्ठितं बलं, स्पन्दनं च सहितुं शक्नुवन्ति, यत्र किमपि क्रैक वा भङ्गं वा विना। तदतिरिक्तं यदा ते स्वयम्-क्लेव-मध्ये निष्फलीकृताः भवन्ति तदा ते उच्च-तापमानं यावत् न प्रक्षिपन्ति ।
04. श्रेष्ठ सटीकता 1 .
चिकित्सायन्त्रोद्योगस्य कृते इन्जेक्शन-ढालन-प्रक्रियायां श्रेष्ठं सटीकता सर्वाधिकं महत्त्वपूर्णं कारकम् अस्ति । प्रत्येकं इञ्चं, मिलीमीटर् वा सेन्टिमीटर् वा कठिनसहिष्णुतापरिधिस्य कारणेन सम्पूर्णं ढालविकासं प्रभावितं कर्तुं शक्नोति । इसके अतिरिक्त, कुशल इंजेक्शन ढालन उपकरणों का उपयोग किया जाना चाहिए कि इस उच्च स्तर की सटीकता प्राप्त करने के लिए।
05. दूषकाणां प्रतिरोधः .
अस्मिन् उत्पादनप्रक्रियायां प्रयुक्तानि पदार्थानि दूषकाणां आक्रमणस्य सहजतया प्रतिरोधकानि भवन्ति । तदतिरिक्तं तेषां बाँझरूपेण भवितुं बहु निष्फलीकरणस्य आवश्यकता नास्ति। अस्य कारकस्य कारणात् सामग्री FDA मानकानां अन्यविनियमानाञ्च आवश्यकतां सहजतया पूरयति ।
ii. चिकित्सा उपकरण उद्योग में प्लास्टिक इंजेक्शन मोल्डिंग का अनुप्रयोग
चिकित्सा उपकरण उद्योग में प्लास्टिक मोल्डिंग इंजेक्शन मोल्डिंग का अनुप्रयोग विविधता है। चिकित्सासप्लायराः एतां प्रक्रियायाः उपयोगं कुर्वन्ति यतोहि उत्पादाः आवश्यकगुणवत्तायाः सुरक्षामानकानां च सहजतया पूर्तिं कर्तुं शक्नुवन्ति । इसके अितिरक्त, चिकित्सा उपकरण इंजेक्शन ढालन उपयोगी होता है।
- दन्त एक्स-रे उपकरण
- आर्थोपेडिक्स
- औषधि वितरण के लिए घटकों एवं उपकरण
- प्रयोगशाला आपूर्ति, जैसे परीक्षण ट्यूब, बीकर्स और अन्य कंटेनर
- शल्यक्रिया साधन एवं शल्यक्रिया के उपकरणों के लिए तैयारी उपकरण
- आवास, आवरणता एवं आंकरों के लिए आंतरण, चिकित्सा एवं प्रयोगशाला उपकरण
iii. चिकित्सा-इञ्जेक्शन-घटकानाम् कृते प्रयुक्ता सामग्री
चिकित्सा-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग-प्रक्रिया चिकित्सा-औषध-घटकानाम् निर्माणार्थं विविध-सामग्री-विकल्पानां उपयोगं करोति । प्रक्रियां कुशलं कर्तुं प्लास्टिक-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग्-सामग्रीणां विविधानि सन्ति । तेषु केचन सन्ति:
PolyPropylene (pp)
polyethylene (PE)
polystyrene (ps)
PolyeThereketone (पीईईईक)
जैविक सिलिकॉन
IV. चिकित्सा प्लास्टिक ढालने सामग्री का चयन करते समय विचार
चिकित्सायन्त्राणां कृते इन्जेक्शन-मोल्डिंग-प्रक्रिया अतीव महत्त्वपूर्णा अस्ति, तस्याः विफलतायाः उच्चा सम्भावना वर्तते । अतः प्रक्रियायाः परिकल्पना, योजनायाः, संचालनस्य च पूर्वं तथा च काले, कालस्य च कारकसङ्ख्यायाः सङ्ख्यायाः विचारः करणीयः । तेषु तेषु अन्तर्भवति .
01. FDA आवश्यकताः .
चिकित्साघटकनिर्माणस्य कृते FDA आवश्यकतासु सर्वेषु प्रक्रियासु लक्ष्यमानकम् अस्ति । स्कन्धता एवं स्वच्छता नियमन अत्यन्त कठोर होती है तथा सख्त रूप से पालन करने की आवश्यकता है। उत्पादनस्य सर्वेषु चरणेषु, सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् सर्वे निवेशाः आवश्यकमानकान् पूरयन्ति वा अतिक्रमयन्ति वा। चिकित्सा-श्रेणी-प्रमाणीकरणार्थं कारखानेन घटक-निर्माण-प्रक्रियायां मानकानि उत्तीर्णानि भवेयुः ।
02. सहवर्ती प्रक्रियाओं को सहन करें
चिकित्सा उत्पादों के लिए न्यूनतम आवश्यकताएँ परन्तु महत्वपूर्ण। मानवशरीरेण सह सम्पर्कं कृत्वा ये सर्वे परिवेष्टन-उपकरणाः वा सुविधायाः वा उपकरण-घटकाः वा भवन्ति, ते दूषणस्य प्रतिरोधकत्वेन अवश्यं भवेयुः । तेषां क्षतिग्रस्ततां विना बन्ध्याकरणप्रक्रिया अपि कर्तव्या।
03. संचालन वातावरण .
प्रतिकूलस्थितिं सहितुं क्षमता प्लास्टिकस्य ढालनसामग्रीणां कृते प्रमुखविचारः अस्ति । ताप, जंग, द्रव, स्पन्दन, अन्य मानव गति के अधीन होने पर वे विश्वसनीय एवं टिकाऊ होना चाहिए। अस्मिन् क्रमे प्रयुक्तानां अधिकांशस्य प्लास्टिकस्य अस्मिन् आवश्यकतायां उच्चस्थानं भवति ।
04. स्थायित्व एवं शक्ति
चिकित्साक्षेत्रे जैवहार्जार्ड्-जनानाम् परिहाराय वा न्यूनीकरणाय वा निर्माण-उपकरणेषु नाजुक-प्लास्टिकाः न भवेयुः । अतः प्रत्येकं चयनितसामग्रीणां उपयोगे स्थापनात् पूर्वं सन्तोषजनकस्थायितासूचकाङ्कः भवेत् । अतः महत्त्वपूर्णं यत् ते तन्यशक्तिं उच्चस्तरीयं प्रदर्शयितुं समर्थाः भवेयुः।
05. सामान्य प्रयोग 1 .
चयनात् पूर्वं यस्मिन् क्षेत्रे सामग्री उपयुज्यते तस्मिन् क्षेत्रे सर्वदा विचार्यताम् । यथा, सिरिन्ज, सुई, ट्यूबिंग, कनेक्टर् इत्यादीनां डिस्पोजेबल-सामग्रीणां पारदर्शी, लचीलाः, बन्ध्याकरणं च भवेत् तथा च शल्यक्रिया-इञ्जेक्शन-घटकाः हल्काः, एर्गोनोमिकाः च भवेयुः ।
V. चिकित्सासाधनानाम् निर्माणार्थं प्रयुक्तानां इन्जेक्शन-मोल्डिंग-प्रौद्योगिकीनां सामान्य-प्रकाराः
इंजेक्शन मोल्डिंग सेवां प्रदातुं निर्मातारः चिकित्सा-श्रेणी-भागानाम् उत्पादनार्थं भिन्न-भिन्न-प्लास्टिक-मोल्डिंग-प्रौद्योगिकीनां उपयोगं कुर्वन्ति । परन्तु अत्र, वयं चत्वारि सामान्यप्रकाराः परीक्षिष्यामः, येषु
- पतली-भित्ति-ढालनम्
- गैस-सहायक-इञ्जेक्शन-ढालनम्
- धातु-इञ्जेक्शन- मोल्डिंग्
- तरल-सिलिकॉन-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग्
01. कृश भित्ति ढालना .
चिकित्सायन्त्रोद्योगस्य कृते प्लास्टिक-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग्-मध्ये पतला-भित्ति-ढालनं सर्वाधिकं सामान्य-प्रक्रियासु अन्यतमम् अस्ति । तस्य उपयोगः साधनानां वा प्रभावानां उत्पादनार्थं भवति येषु कार्यं तथा च रोगी आरामः भवति । चिकित्सायन्त्राणां इन्जेक्टेड् भागानां भित्तिः सम्पूर्णभागानाम् अपेक्षया बहु कृशः भवति । भित्तिः सामान्यतया १ मि.मी.-तः कृशः भवति ।
एवं प्रकारेण निर्मिताः यन्त्राणि स्वसामग्रीषु उच्चमागधाः भवन्ति । यद्यपि भित्तिः कृशः भवति तथापि यन्त्रं वा साधनं वा किञ्चित्पर्यन्तं स्वस्य अखण्डतां स्थायित्वं च निर्वाहयति । एतेषां आवश्यकतानां कारणात्, आधारसामग्री प्रायः प्लास्टिकः (विशेषतः LCP अथवा PolyPropylene, अथवा नायलॉन् अपि) भवति ।
उत्पादने प्रयुक्ता सामग्री निर्मितस्य वस्तुनः बहुधा निर्भरं भवति । एते सांचाः (प्रोटोटाइप्स्) तेषां उपलब्धतां सुनिश्चित्य विस्तृतपरीक्षणं कुर्वन्ति ।
अस्य प्रकारस्य इन्जेक्शन-मोल्डिंग्-इत्यस्य उपयोगेन निर्मिताः उपकरणाः धारणीय-उपकरणाः, सर्जिकल-उपकरणाः, कैथेटर-अब्लेशन-उपकरणाः च सन्ति ।
02. गैस सहायक इंजेक्शन मोल्डिंग
एषः अधिकजटिलः प्रकारः ढालनम् अस्ति । परम्परागतं ढालनं कुर्वन् स्थूलतराः भागाः कृशभित्तिभ्यः अधिकं मन्दं शुष्कं वा चिकित्सितुं प्रवृत्ताः भवन्ति । अस्य कारणं अस्ति यत् रालं सम्यक् समायोजयित्वा तत् एकरूपं कर्तुं पर्याप्तं दबावः नास्ति ।
फलतः, रालः संकोचचिह्नस्य कारणेन कर्तव्यस्य अपेक्षया संरचनायां, अरुचिकरं, दुर्बलतरं च दृश्यते । चिकित्सा भागों के प्लास्टिक इंजेक्शन ढालने में इस समस्या के गैस-सहायक इंजेक्शन ढालन समाधान है।
प्रक्रियायां ढालस्य अन्तः निर्मितानाम् चैनलानां माध्यमेन वायुः पारितः भवति । वायुः (नाइट्रोजन) एतेषां स्थूलतरभागानाम् मध्यभागे गच्छति । इसके अितिरक्त, इससे यह ढाल के विरुद्ध दृढ़ रूप से राल को दबाने के वलए आवश्मक दबाव सृजन करता है, फलस्वरूप शून्य संकुचन के साथ सुचारू, संरचनात्मक रूप से ध्वनित भाग होता है।.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .
गैस-सहायक-इञ्जेक्शन-मोल्डिंग-विधिः डिजाइन-मध्ये तीक्ष्ण-कोण-युक्तानां साधनानां निर्माणार्थं उपयुक्ता नास्ति यतोहि यदि सः ऋजु-रेखायां न प्रवाहयति तर्हि गैस-दबावः न्यूनः भविष्यति परन्तु एषः प्रकारः जटिलभागानाम् उत्पादनार्थं अधिकः उपयुक्तः अस्ति ।
03. धातु इंजेक्शन ढालना
चिकित्सायन्त्रनिर्माणे धातुनां उपयोगः एकः प्रौद्योगिकी अस्ति यस्याः उपेक्षा वयं कर्तुं न शक्नुमः। अस्य कारणं अस्ति यत् यदा उच्चघनत्वं, लघुपरिमाणं, गतिशीलता च आवश्यकी भवति तदा धातुयन्त्राणां महत्त्वपूर्णा भूमिका भवति । इदं पारम्परिकस्य 3D मुद्रणस्य, चिकित्सा प्लास्टिकस्य ढालनस्य, अथवा गैस-सहायक-ढालनस्य अनेकानाम् उपयोगानां लाभानाञ्च न्यूनतां न करोति ।
सामान्यतः, परमाणुकरणप्रौद्योगिकी इष्टधातुतः चूर्णमिश्रणं उत्पादयति । इदं चूर्णं गोली (फीडस्टॉक) इत्यत्र निर्मितं भवति येषु बन्धनं बन्धनं कर्तुं बन्धकं भवति ।
इन्जेक्शन के बाद, बंधक विभिन्न विधि द्वारा निष्कासित किया जाता है, जिसमें विलायक, उत्प्रेरक प्रक्रिया, उष्ण अण्डकों, या इन पद्धतियों के संयोजन भी सहित किया जाता है। यह अंततः 100% घनत्व इंजेक्शन ढालित भाग 100% छत हो जाता है।
04. तरल सिलिकॉन इंजेक्शन मोल्डिंग
केचन चिकित्सायन्त्राणि, यथा ट्यूबिंग्, श्वसनमास्कं च, स्वच्छतारूपेण निर्वाहयितुं कठिनम् अस्ति । अतः द्रव-सिलिकॉन-इञ्जेक्शन-ढालनं प्रायः तादृश-यन्त्राणां उत्पादनार्थं सर्वाधिकं उपयुक्तं भवति ।
अस्याः प्रक्रियायाः कठोर-आवश्यकतानां कृते स्वच्छता-उत्पादन-वातावरणस्य आवश्यकता भवति । एतत् वातावरणं सुनिश्चितं करोति यत् परिवेशवायुः, धूलः वा आर्द्रता वा साचे वा मिश्रणे वा न निक्षिप्यते यतः सः ठोसरूपेण भवति । अस्मिन् क्रमे उत्पादितं रबरसदृशं पदार्थं रसायनानां प्रति अत्यन्तं प्रतिरोधकम् अस्ति ।
सिलिकोन् जैविक ऊतकेन सह प्रतिक्रियां न करोति, येन सुरक्षितप्रत्यारोपणार्थं अधिकं उपयुक्तं भवति । तथापि, अस्याः इन्जेक्शन-मोल्डिंग-प्रक्रियायाः कृते अनेकानि पदानि आवश्यकानि सन्ति । परिणामी सिलिकोन उत्पादस्य इष्टगुणानां उपरि अपि निर्भरं भवति ।
निगमन
टीम रैपिड् एमएफजी कम्पनी, लिमिटेड प्लास्टिक इंजेक्शन मोल्डिंग सेवा में अनेक वर्षों तक किया गया है। वयं सर्वं सम्भालयामः तः . प्लास्टिक ढाल डिजाइन एवं निर्माण पर ढालना , चित्रकला, एवं विधानसभा।
